Spiegelreflex of Systeemcamera 2023?

Joris Dijkema

Spiegelreflex of systeemcamera? Welke camera kan je het beste kopen? Moet je overstappen van spiegelreflexcamera naar systeemcamera? Dit zijn vragen die ik bijna dagelijks krijg, via e-mail maar ook van cursisten die niet weten wat ze moeten kopen. 

Veel mensen zien door de bomen het bos niet meer. De keuze is qua camera’s enorm en de systeemcamera maakt een opmars. In dit artikel vergelijk ik spiegelreflexcamera’s met systeemcamera’s op verschillende punten.

Je krijgt niet alleen algemene info over verschillen, er worden concrete voorbeelden en vergelijkingen gemaakt tussen populaire spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s. Voorkom dat je een miskoop doet of klem komt te zitten nádat je een camera hebt gekocht, over dit laatste ontdek je verderop meer.  


Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.

Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken.

Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen over spiegelreflexcamera’s & systeemcamera’s. Bekijk ook:

Inhoudsopgave

UPDATE, de merken richten zich nu vooral op de ontwikkeling van de systeemcamera’s en het lensaanbod. Er zal veel minder in de ontwikkeling van de spiegelreflexcamera worden geïnvesteerd

Wat is een spiegelreflexcamera?

Grofweg zijn er 3 soorten camera’s (de smartphone reken ik dan even niet mee):

  1. Spiegelreflexcamera (DSLR: Digital Single Lens Reflex-camera)
  2. Systeemcamera (“Mirrorless”, zonder spiegel dus)
  3. compactcamera (grotere compactcamera’s noemen we soms Bridge camera)

De spiegelreflexcamera is over het algemeen de grootste camera en ook nog steeds de meest gebruikte camera. Hoewel de systeemcamera in opmars is, gebruikt nog steeds meer dan 80% van mijn cursisten een spiegelreflexcamera.

Wat is een spiegelreflexcamera? De naam zegt het al. Een spiegelreflexcamera is een camera waarin gebruik gemaakt wordt van een spiegel. Dit geldt zowel voor de oudere analoge spiegelreflexcamera’s met een filmrolletje als voor de moderne digitale spiegelreflexcamera’s die een sensor hebben in plaats van een filmrolletje. De zoeker is “optisch”. De zoeker heet ook wel de ‘viewfinder’. Je kijkt door de zoeker en door de spiegel die in de camera zit zie je de werkelijkheid, de echte wereld. Achteraf zie je hoe je foto eruit komt te zien, het digitale beeld.

Bij het maken van de foto klapt de spiegel weg en weer terug, dit hoor je ook duidelijk.

Wat is een systeemcamera?

Een systeemcamera is nieuwer dan een spiegelreflexcamera. Ook met een systeemcamera kun je lenzen wisselen (met een compactcamera niet). Een systeemcamera heeft geen spiegel. Soms wordt dit ook wel ‘mirrorless’ (Engels) of spiegelloos genoemd. De systeemcamera maakt in plaats van een spiegel gebruik van een elektronisch beeld. Je ziet dus op je LCD-scherm of door je elektronische zoeker het digitale beeld (niet de echte wereld zoals wij dit met onze ogen zien en zoals je dit bij een spiegelreflexcamera wel ziet).

Welke camera kies je? Spiegelreflexcamera of systeemcamera

Hieronder ga ik deze camera’s vergelijken. Een soort ‘spiegelreflexcamera vs systeemcamera’ discussie dus. Wat zijn nu de verschillen? Ik zal op verschillende eigenschappen ingaan. Daarbij geef ik ook concrete voorbeelden en deel ik valkuilen met je die ik bij mijn cursisten ontdekte. Dit wordt door de verkoper zelden gemeld…

Optische zoeker vs elektronische zoeker

Zoals eerder beschreven heeft de spiegelreflexcamera een spiegel en zie je door de optische zoeker de werkelijkheid en niet het digitale beeld. Je ziet pas achteraf – na het maken van de foto – het digitale beeld. Een voordeel hiervan kan zijn dat het natuurlijk kijkt door je zoeker, je ziet gewoon hetzelfde als wanneer je zonder camera gewoon met je ogen kijkt. Prettig.

Bij een systeemcamera is het allereerst de vraag of deze is uitgerust met een zoeker of enkel met een LCD-scherm. Tegenwoordig zie je steeds meer systeemcamera’s met een elektronische zoeker. Soms is er sprake van een kleine vertraging, dit omdat het beeld omgezet moet worden naar een elektronisch beeld. Voor gewoon gebruik maakt dit sowieso niet uit.

Wanneer de elektronische zoeker bij de systeemcamera ontbreekt, dan moet je enkel met je LCD-scherm werken. Dat heeft 2 nadelen.

Ten eerste moet je dan via je LCD-scherm je compositie bepalen en dat is minder nauwkeurig, je kijkt naar en klein schermpje. Je ziet dan snel storende elementen niet in beeld, het leidt tot minder precies kijken en fotografie is juist de kunst van het kijken. Wie iets meer wil (ook als hobbyist) zal graag door een zoeker willen kijken.

Ten tweede zie je bij zonlicht niet goed op je LCD-scherm wat je nu aan het fotograferen bent, dit kan erg hinderlijk zijn en is onhandig.

1e advies. Als je een systeemcamera koopt, koop er dan één met elektronische zoeker en niet enkel met LCD-scherm

Een Sony A5000 of A5100 heeft bijvoorbeeld geen elektronische zoeker. De Sony A6000 wel.

Grootte van de sensor: wat maakt het uit?

Welke sensor zit er in een spiegelreflexcamera of in een systeemcamera?

Kort maar krachtig.

Er zijn spiegelreflexcamera’s met een:

  • APS-C sensor (“cropcamera’s”)
  • Fuillframe sensor

Er zijn systeemcamera’s met een:

  • Micro Four Thirds sensor (MFT)
  • APS-C sensor (“cropcamera’s”)
  • Fullframe sensor

Zegt jou dit nog niet zoveel? Het heeft te maken met de grootte van de sensor. Eerst iets over de grootte van de sensor en daarna iets over de gevolgen die dat heeft.

Een Micro Four Thirds (MFT) sensor is de kleinste sensor. Hierna ontdek je wat praktische voor- en nadelen zijn.

Deze vind je dus in sommige systeemcamera’s. Bekende voorbeelden hiervan zijn de Olympus systeemcamera’s. Denk aan de Olympus OM-D E-M10 Mark II, Olympus OM-D E-M10 Mark III, Olympus OM-D EM-5 Mark II en de duurdere Olympus OM-D E-M1 Mark II.

Ook Panasonic biedt systeemcamera’s aan met een Micro Four Thirds (MFT) sensor, denk aan de Panasonic DMC-GH5 en de Panasonic DC-G9.

De cropfactor van deze sensoren bij is 2. Hierna maak ik dit praktisch voor je zodat je begrijpt wat het voor- of nadeel hiervan is.

Het grote voordeel van een Micro Four Thirds sensor

  • Deze kleiner sensor “verlengt” het bereik van je lenzen enorm. De cropfactor bij de camera’s van Olympys en Panasonic die ik hierboven noemde is 2. Praktisch gezien betekent dit dat een 150 mm lens zich eigenlijk ‘gedraagt’ als een 300 mm lens (150 x de cropfactor 2 = 300). Bij een APS-C sensor is de cropfactor 1,5 (Nikon/Sony) of 1,6 bij Canon. Die 150 mm lens is dan dus 225 mm (150 x 1,5) 240 mm (150 mm x 1,6). Dat geeft minder telebereik. Wordt de lens nog langer, bijvoorbeeld 300 mm? Dan heb je met zo’n kleinere Micro Four Thirds sensor dus maar liefst 600 mm (300 x 2) zoombereik. Hiervoor heb je bij de meeste spiegelreflexcamera’s een 400 mm lens voor nodig, die is veel groter en zwaarder. Dit is bijvoorbeeld een voordeel in het geval van: reizen, backpacken, wandelen, fietsen, wildlife of dieren wil fotograferen, vogels of soms sport.

Een voordeel van een kleinere Micro Four Thirds sensor is simpel gezegd dat je meer zoombereik krijgt terwijl het gewicht van de lens beperkt blijft. Je bent daardoor mobieler. Let op, dit geldt dus alleen voor de systeemcamera’s met een Micro Four Thirds sensor.

2 nadelen van een Micro Four Thirds sensor

  • Bij weinig licht zijn de prestaties minder goed, dat wil zeggen dat de beeldkwaliteit wat lager is (bij een hoge ISO). Fotografeer je heel veel binnen uit de hand, of fotografeer je binnensporten of concerten, dan is een wat grotere sensor hierin beter.
  • Je kunt in vergelijking met een grotere sensor (zie hierna) wat minder spelen met scherptediepte. Er zijn wel onscherpe achtergronden te creëren, maar als je bijvoorbeeld echt houdt van heel dromerige macrofotografie met heel veel creatieve onscherpte dan is een grotere sensor daarin ook beter.

En de grotere sensoren?

De grotere sensoren zijn: APS-C (dit noemen we vaak ook wel de “cropcamera’s”) en fullframe. Bij een spiegelreflexcamera’s zijn dit de sensoren. Micro Four Thirds komt daar niet voor.

Ook systeemcamera’s kunnen een grotere sensor hebben, zo hebben de Sony systeemcamera’s bijvoorbeeld een APS-C sensor of fullframe sensor.

Onderling verschillen systeemcamera’s qua sensor dus meer dan bij spiegelreflexcamera’s.

Snelheid

Door het ontbreken van de spiegel is een systeemcamera vaak sneller dan een spiegelreflexcamera. De spiegel is een beperkende factor voor de snelheid. Beginnersmodellen spiegelreflexcamera’s maken tussen de 3 (Canon EOS 1300D, 2000D, 4000D en 5 foto’s per seconde (Nikon D3400, D3500, D5300, D5600,  Canon EOS 200D).

Beginnersmodellen systeemcamera’s kunnen veel sneller zijn. Denk aan een Sony A6000 met 11 foto’s per seconde voor een vergelijkbare prijs.

Snelheid is dus veel beter betaalbaar bij systeemcamera’s. En de snelste systeemcamera’s zijn ook sneller dan de snelste spiegelreflexcamera’s.

Bij spiegelreflexcamera’s betaal je daar al snel de hoofdprijs voor.

Ook zijn de snelste systeemcamera’s aanzienlijker sneller dan de snelste en meest professionele spiegelreflexcamera’s. 20 beelden per seconde bij continu autofocus, het is alleen mogelijk bij systeemcamera’s. Meer over snelheid vind je in mijn artikelen Beste systeemcamera en Beste camera voor sportfotografie

Autofocus

De autofocus kan door het ontbreken van de zoeker moderner uitgerust worden. Je ziet dat veel systeemcamera’s veel meer scherpstelpunten hebben, ze zitten vaak meer verdeeld over het hele zoekerbeeld terwijl ze bij spiegelreflexcamera’s meer gecentreerd zijn. Ook kennen ze vaak moderne technologie als het volgen van bewegende onderwerpen (‘tracking’). Ook Eye AF is een functie die steeds verder wordt ontwikkeld, de camera kan door kunstmatige intelligentie steeds beter het oog blijven volgen waardoor de kans op scherpe foto’s bij beweging toeneemt. Dit hangt wel sterk af van de soort camera. De Sony A9 loopt hierbij voorop en beschikt hierbij voorop maar ook andere merken gebruiken de technologie.

Grootte

Hoe zit het met de grootte?

Gemiddeld genomen zijn systeemcamera’s compacter gebouwd dan spiegelreflexcamera’s, wat kleiner dus. Alleen er zijn ook verschillen onderling.

Een kleine vergelijking van een aantal populaire camera’s voor de beginner:

Spiegelreflexcamera’s

  • Canon EOS 200D spiegelreflexcamera: 122 x 93 x 70 mm
  • Nikon D3400 spiegelreflexcamera: 124 x 98 x 76 mm

Systeemcamera’s

  • Sony A6000 systeemcamera: 120 x 67 x 45 mm
  • Olympys OM-D E-M10 MIII: 122 x 84 x 50 mm

De Canon 200D is voor een spiegelreflexcamera juist vrij klien maar is toch duidelijk een stuk groter dan een Sony A6000. De Nikon DSLR’s zijn bij de instapmodellen ook nog vrij licht maar niet zo licht als de systeemcamera.

Ook de Olympus OM-D systeemcamera’s en andere Sony systeemcamera’s (zoals de A6300, A6500 en de populaire en duurdere A7-lijn) zijn kleiner dan spiegelreflexcamera’s.

De grootte wordt natuurlijk ook bepaald door de lenzen. Lichtsterke, professionele (en dure) lenzen zijn vaak net zo zwaar als lenzen van de spiegelreflexcamera.

Gewicht

Dan het gewicht. Is er veel verschil in gewicht tussen systeemcamera’s en spiegelreflexcamera’s?

Gewicht is vaak een belangrijke afweging bij de keuze tussen een spiegelreflexcamera of systeemcamera.

De meest mensen willen een systeemcamera omdat ze wat mobieler willen zijn, bijvoorbeeld bij reizen, wandelen, fietsen, backpacken. Elke extra halve kilo gaat dan tellen. Toegegeven, bij mij is het gewicht ook vaak een probleem. Ik kan met veel apparatuur geen lange stukken ontspannen lopen.

Ter vergelijking:

Spiegelreflexcamera’s

  • Canon EOS 200D spiegelreflexcamera: 453 gram (1300D: 485 gram en 2000D: 475 gram)
  • Nikon D3400 spiegelreflexcamera: 395 gram (D3500 is 365 gram; dit is opvallend licht)

Systeemcamera’s 

  • Sony A6000 systeemcamera: 344 gram
  • Olympys OM-D E-M10 MIII systeemcamera: 410 gram.

De Canon spiegelreflexcamera’s zijn in dit voorbeeld het zwaarste. De Sony A6000 systeemcamera het lichtst. De Nikon D3400 en D3500 zijn relatief licht een spiegelreflexcamera en de Olympus is wel kleiner maar de robuuste bouw iets zwaarder dan de Nikon D3400 en D3500.

Kijk je naar de professionelere modellen, dan zie je dat een Sony A9 wel aanzienlijk lichter is dan een Canon EOS 1D-X of een Nikon D850 of D5. Ook de A7 Sony van Sony is relatief licht, dit geldt ook voor de Fujifilm systeemcamera’s.

Heb jij ook een dure camera gekocht en mis je de mooie foto’s? Haal meer uit je camera – Gratis de 10 onmisbare stappen  downloaden  >>(klik op de oranje tekst).

Lenzen

Hoe is het assortiment lenzen bij de spiegelreflexcamera vs systeemcamera?

Voordelen van lenzen voor spiegelreflexcamera’s

  • Het aantal lenzen is heel groot, je hebt de meeste keuze. Bij de systeemcamera zal het nog langer duren voor er meer lenzen komen. Dit is de laatste jaren wel toegenomen. Eerder waren er bijvoorbeeld duidelijk weinig langere telelenzen.
  • Het aanbod lenzen van andere merken (third party) is groter, bijvoorbeeld lenzen van Tamron en Sigma die gemaakt worden voor Nikon en Canon spiegelreflexcamera’s. Deze zijn vaak voordeliger terwijl de kwaliteit goed kan zijn.
  • Veel meer tweedehands lenzen op de markt dan bij de systeemcamera. Juist tweedehands lenzen kopen is een manier om veel geld te besparen. Dit deed ik zelf vroeger ook veel.
  • De prijzen van lenzen zijn gemiddeld hoger tot een stuk hoger bij systeemcamera’s. Vaak is de kitlens die bij de camera worden geleverd nog wel goed betaalbaar. Dit is strategie. De fabrikant begrijpt heel goed dat die 1e lens niet heel duur moet zijn want anders koopt men de systeemcamera niet. Wil je bijvoorbeeld een wat langere lens, dan is dit bij een systeemcamera al gauw een heel stuk duurder. Dit hangt wel erg af van het merk. Met de standaard “kitlens” die vaak bij de camera wordt geleverd ben je niet allround uitgerust. Je komt vaak gewoon lengte tekort. Bekijk als je een systeemcamera overweegt zeker mijn artikel Beste systeemcamera’s. Daar beschrijf ik ook de kosten van de lenzen per merk systeemcamera.
  • Houd je van macrofotografie, dan biedt de spiegelreflexcamera meer macrolenzen (en vaak beter betaalbaar). Met name de langere macrolenzen en dit is voor fotografie van kleine beestjes juist wel aan te raden. Je kan meer afstand tot ze houden.
  • De heel populaire 50 mm lenzen (“De Creatieve Lens”) zijn voor Nikon of Canon spiegelreflexcamera’s veel goedkoper. Dit is wat mij betreft de voor veel beginners de beste lens om enthousiast te raken. Voor Nikon en Canon biedt het Chinese merk Yongnuo deze lens ook aan. Met name voor Nikon betekent dit dat de lens beschikbaar is voor 80 euro in plaats van 225 euro van Nikon zelf. Bij Canon is het prijsverschil iets kleiner, zo’n 65 euro vs een ruime 100 euro (prijzen kunnen natuurlijk wisselen). Heb je een Sony systeemcamera (bijvoorbeeld de populaire Sony A6000), dan kost zo’n lens je zo 2oo tot 275 euro. Als docent merk ik wekelijks dat dit prijsverschil bij een beginner echt het verschil maakt tussen wel of niet zo’n lens kopen en dus ook wel of neit sneller vooruit komen, nog meer enthousiasme krijgen (en dat is helpt echt in de ontwikkeling). Mijn ervaring is dat de verkoper nooit aan dit soort zaken denkt en doorgaans alleen roept “de systeemcamera is de toekomst”. Download net als 25.000+ andere mensen gratis mijn E-book Ontdek de Creatieve Lens >>
  • Een oplossing is in sommige gevallen om een adapter te kopen waarmee je toch lenzen van spiegelreflexcamera’s kan gebruiken met je systeemcamera. Alleen dan gaan soms functies verloren en het maakt het geheel toch ook weer wat groter en de adapter kost je ook wel wat. Het is niet helemaal ideaal.
  • In een aantal gevallen is de balans beter. Dit geldt niet zozeer voor de beginner maar voor de gevorderde. Soms is een zwaardere lens op een lichte camera uit balans, de lens is dan veel zwaarder dan de lichte body en dat kan in de hand uit balans aanvoelen.

Accessoires

Laten we ook accessoires vergelijken. Voor de echte beginner die nog geen kennis heeft is dit minder belangrijk maar je kunt al snel doorgroeien en dan speelt dit wel.

  • Voor wie iets verder is, is een reportageflitser handig (losse flitser die je op je camera zet). Ook hier ben je bij de spiegelreflexcamera in het voordeel. Yongnuo maakt flitsers voor Canon en Nikon. Er zijn al echt prima flitsers te koop voor rond de 100 euro. In de praktijk zie ik wel eens cursisten die voor hun Sony systeemcamera een flitser wilden kopen en daarvoor 500 euro moeten betalen. Het resultaat? Hij wordt vaak niet gekocht.
  • Ook op de tweedehands markt is het veel makkelijker accessoires te krijgen voor Nikon en Canon spiegelreflexcamera’s, zoals flitsers.

Prijs

Prijzen verschillen ook per merk. Er zijn zeker betaalbare systeemcamera’s.

Belangrijk, bekijk als je een systeemcamera wil kopen ook naar de prijs van lenzen. Wat kost een lens tot 200 mm? En tot 300 mm als je bijvoorbeeld van dierenfotografie of sportfotografie houdt. Hoeveel macrolenzen zijn er en wat kosten ze?

Met alleen de camera en de standaard kitlens tot 50 mm ben je er niet echt. Het is te beperkt.

De valkuil die ik in de praktijk bij cursisten zie is dat ze eerst de camera kopen en daarna achterkomen dat bepaalde lenzen te duur voor ze zijn. Zo kan je klem komen te zitten. Fabrikanten doen dit expres. Je hebt dan de camera al gekocht en dan moet je eigenlijk wel die duurdere lenzen kopen.

Beeldstabilisatie

Op dit gebied zijn systeemcamera’s moderner dan de meeste spiegelreflexcamera’s. Bij Olympus systeemcamera’s (ook de beginnersmidellen) bevat de body vaak beeldstabilisatie. Je lenzen hoeven dan niet meer gestabiliseerd te zijn. Bij spiegelreflexcamera’s van Nikon of Canon zit er geen beeldstabilisatie in de body. Je kan dan lenzen kiezen die wel of niet over beeldstabilisatie beschikken. Op zich is dat ook prima, want dat werkt goed. De in de body ingebouwde beeldstabilisatie van sommige systeemcamera’s is wel erg krachtig (bijvoorbeeld bij een aantal iets duurdere Olympus en Panasonic systeemcamera’s). Het is verder door ontwikkeld.

Sony biedt ook systeemcamera’s met beeldstabilisatie, maar dan wel bij iets duurdere modellen (niet de beginnerscamera’s).

Beeldstabilisatie kan je helpen onscherpe foto’s te voorkomen als je uit de hand fotografeert. Wil je meer weten? Bekijk mijn artikel over Een lens met of zonder beeldstabilisatie kopen.

Video

Voor video zijn systeemcamera’s moderner. De autofocus voor bewegende onderwerpen is ook bij video een voordeel en bij een aantal modellen kan je ook filmen met de elektronische zoeker (in plaats van op het LCD-scherm van je camera te moeten kijken, zoals bij een spiegelreflexcamera).

Merken

Er zijn verschillende merken voor camera’s. Mijn advies is over het algemeen dit.

Wil je een spiegelreflexcamera? 

Koop een Nikon of Canon. Dan heb je de voordelen die ik hierboven bij lenzen noemde. Zie ook mijn artikel Nikon of Canon: waarom ik vaak een Nikon of Canon spiegelreflexcamera adviseer zónder dat deze camera’s beter zijn 

Wil je een systeemcamera?

Voor veel zoombereik en een zo laag mogelijk gewicht, neem als beginner een Olympus systeemcamera.

Sony richt zich ook al langere tijd op systeemcamera’s. Zeker voor semi-professionals of professionals is Sony qua systeemcamera’s een goede keuze.

Panasonic biedt ook een aantal interessante systeemcamera’s, net al bij Olympus krijg je daar veel zoombereik door de kleinere sensor. Interessant voor bijvoorbeeld de vogelfotograaf die graag mobiel blijft door het lagere gewicht.

Heb je echt te veel geld en weet je niet wat je ermee moet. Kijk dan naar Fujifilm.

Conclusie

Niet langer is alleen het alleen de spiegelreflexcamera die de meeste mogelijkheden biedt. De spiegelloze systeemcamera (met zoeker) kan hiermee concurreren en is ook de toekomst. De keuze is voor veel mensen niet makkelijk. De spiegelreflexcamera biedt de meeste lenzen en accessoires, beter betaalbaar ook. Ook tweedehands. Voor veel beginners is betaalbaarheid belangrijk. Met met die extra lens kan je meer en raak je eerder enthousiast.

Snelheid (aantal foto’s per seconde), grootte en gewicht zijn vaak in het voordeel van de systeemcamera. Wel moet je beseffen dat zeker niet alle lenzen lichter zijn voor de systeemcamera, met name de lichtsterke niet.Snelheid is ook veel beter betaalbaar bij de systeemcamera (voor sportfotografie en wildlife doet dat er wel toe, voor huis-tuin-en-keuken-foto’s niet zo).

Kijk als je een systeemcamera wil kopen ook even naar de grootte van de sensor. De kleine Micro Four Thirds sensor is handig als je veel zoombereik wel en zo licht mogelijk wil fotograferen, maar in donkere situaties of bij macrofotografie met heel mooie onscherpe achtergronden is het iets minder goed.

Let bij een systeemcamera goed op de kosten van toekomstige lenzen. Die kunnen bij sommige merken onverwacht duur zijn. Positief is dat er steeds meer fabrikanten zijn die ook lenzen gaan maken voor de systeemcamera (meer betaalbare) maar dit verschilt erg per camera. Hier gaan mensen wel eens de mist in. Het is een hele klus om een camera uit te kiezen en met weinig verstand van zaken (en bijna nergens objectief advies) is het heel logisch dat je nog niet denkt aan toekomstige lenzen. Eerst maar die camera kopen en “later koop ik wel die lenzen”. En dan blijken die soms veel duurder dan het budget toelaat. Gevolg: je koopt ze niet en met minder mogelijkheden word je ook minder enthousiast en ontwikkel je je minder makkelijk.

Omdat kiezen toch erg moeilijk blijft, kan je ook gratis persoonlijk en 100% onafhankelijk aankoopadvies krijgen. Geen enkel belang bij wat je koopt, of je überhaupt wat koopt.

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie & Ontdek de Creatieve Lens

Gratis Natuurfotografie Boek downloaden >> (klik op het geel)

  • In deze 10 onmisbare stappen naar krachtige en creatieve natuurfotografie
  • Duidelijke uitleg met 50+ inspirerende voorbeeldfoto’s met uitleg
  • 50 pagina’s waardevolle tips
  • Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
  • Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
  • Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen met stap-voor-stap-uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.

Bekijk ook deze artikelen over lenzen

Stel onderaan je vragen en krijg persoonlijk aankoopadvies van mij 🙂

Scroll naar beneden. 

  • Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
  • Geef even genoeg informatie: je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.