Een Objectief kopen met of zonder Beeldstabilisatie? Wanneer het meer of juist minder belangrijk is

Joris Dijkema

Beeldstabilisatie of niet? , Image Stabilization (IS), Vibration Reduction (VR), Optical Stabilizer (OS) of Vibration Compensation (VC). Misschien heb je wel eens van één van deze termen gehoord of zie je er één terug op je lens. Nuttig of een gadget? In dit artikel leg ik uit wat deze functie inhoudt. In hoeverre heb je er echt wat aan? Wanneer heb je er weinig aan? En wat is een groot misverstand over beeldstabilisatie?

Goed om te weten, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Omdat het heel moeilijk blijft keuzes te maken kan jij gratis persoonlijk aankoopadvies krijgen.



Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Fotografie te  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.

Even vooraf

Dit artikel is beter te begrijpen als je al weet wat sluitertijd en ISO inhouden. Lees dus eventueel eerst de artikelen ‘Wat is sluitertijd?’ en ‘Wat is ISO?’.

Verschillende termen voor beeldstabilisatie 

Elk merk gebruikt zijn eigen term voor de functie beeldstabilisatie. Verschillende termen voor dezelfde functie dus. Bekende merkeigen termen voor beeldstabilisatie zijn bijvoorbeeld:

  • Canon: Image Stabilization (IS)
  • Nikon: Vibration Reduction (VR)
  • Tamron: Vibration Compensation (VC)
  • Sigma: Optical Stabilizer (OS)

Deze termen of de afkortingen (die ik tussen haakjes heb gezet) vind je terug op het objectief. Uiteraard alleen als je objectief over beeldstabilisatie beschikt!

Wat is beeldstabilisatie?

Beeldstabilisatie is een functie waarover je objectief wel of niet beschikt. Er zijn dus objectieven (veel mensen noemen dit ‘lenzen’) met beeldstabilisatie en objectieven zonder beeldstabilisatie. Heel soms beschikt een camera (body) over beeldstabilisatie maar dat is echt een uitzondering.

Beeldstabilisatie houdt in het kort in dat je objectief de handtrillingen die jij als fotograaf veroorzaakt zoveel mogelijk compenseert. Hierdoor kun je uit de hand met langere sluitertijden fotograferen zonder dat je foto onscherp wordt door je eigen handtrillingen.

Wat bedoel ik met ‘je eigen handtrillingen?’ Heel simpel, wij mensen kunnen een camera en objectief nooit 100% stil houden als we uit de hand fotograferen. Je trilt altijd een beetje en die handtrilling kan een onscherpe foto veroorzaken. Een objectief met beeldstablisatie beschikt over een of meer elementen die jouw handtrillingen compenseren door een tegengestelde beweging te maken. Details over de inwendige constructie van het objectief bespaar ik je omdat ik die 1) niet belangrijk vind, 2) helemaal niet interessant vind en 3) jij geen ‘nerd’ hoeft te worden om heel goed te leren fotograferen.

Lens kopen met of zonder beeldstabilisatie?

Dat is een goede vraag. Beeldstabilisatie is zeker een nuttige functie, maar niet in alle omstandigheden. Een objectief met beeldstabilisatie is een stuk duurder (honderden euro’s verschil is geen uitzondering bij de wat duurdere objectieven), dus het is handig om te weten wanneer je vooral voordeel hebt van beeldstabilisatie en wanneer niet.

Je hebt vooral voordeel van beeldstabilisatie als je veel uit de hand fotografeert. In het bijzonder als je fotografeert in situaties met weinig licht. Je kunt dan namelijk langere sluitertijden gebruiken bij het fotograferen uit de hand. Wat is daar dan het voordeel van? Door een lange sluitertijd te gebruiken, kun je een lagere ISO-waarde gebruiken. De beeldkwaliteit van je foto wordt dan beter door minder ruis. Lees het artikel over ISO of sluitertijd.

En als jij vaker fotografeert, dan ga je natuurlijk ook wel op pad als er minder licht is of je fotografeert juist binnen. En binnen is er heel vaak weinig licht. Denk aan een donkere kerk die jij op vakantie fotografeert uit de hand.

Ook als je een telelens overweegt te kopen (bijvoorbeeld vanaf 200 mm), dan is beeldstablisatie vaak fijn. Bij een telelens heb je eigenlijk ‘een vergrootglas’ in je handen. Het objectief vergroot ook de handtrillingen van jou uit. Pak maar eens een vergrootglas in je hand en kijk erdoor. Je eigen trillingen worden dan versterkt weergegeven.

Als jij veel onderwerpen fotografeert die snel bewegen (sport of dieren in actie), dan heb je niet zoveel aan beeldstabilisatie. Jaren lang heb ik topsport gefotografeerd met objectief zonder beeldstabilisatie.

Waarom is beeldstabilisatie minder belangrij bij het fotograferen van snel bewegende onderwerpen? Beeldstabilisatie compenseert alléén de trillingen die jij zelf veroozaakt bij het fotograferen uit de hand. Beeldstabilisatie heeft geen invloed op de snelheid waarmee je onderwerp beweegt (dit is veel voorkomend misverstand). Een sporter of een rennend dier gaat toch niet minder hard lopen omdat jij wel of geen beeldstabilisatie op je objectief hebt…! Als je dit soort onderwerpen scherp wil fotograferen (de beweging wil ‘bevriezen’), dan zul je sowieso een snelle sluitertijd moeten gebruiken.

Beeldstabilisatie en statief

Als je fotografeert vanaf een statief, dan heb je geen last meer van je eigen handtrillingen. Dat betekent dat je niets meer hebt aan de functie beeldstabilisatie van je objectief. Sterker nog, de beeldstabilisatie kan zelfs tegen je werken. Heb je een objectief met beeldstabilisatie en fotografeer je vanaf een statief, schakel dan de beeldstabilisatie uit.

Beeldstabilisatie in de body bij spiegelreflexcamera’s?

Sommige camera’s beschikken over beeldstabilisatie in de body (de sensor wordt dan gestabiliseerd). Bij spiegelreflexcamera’s zie je dit weinig. Een voorbeeld van een merk waarbij je dit wel ziet is Pentax, zoals bij de Pentax K-S2, K-70 of KP. Pentax is een wat onbekender en minder populair merk dat veel waarde biedt voor relatief weinig geld.

Spiegelreflexcamera’s van Nikon en Canon beschikken niet over beeldstabilisatie in de body. Bij deze toestellen bepaalt dus de lens of er wel of geen stabilisatie is.

Beeldstabilisatie in de body bij systeemcamera’s?

Bij systeemcamera’s zie je vaker dat de body met beeldstabilisatie is uitgerust. Zeker niet bij allemaal, maar duidelijk vaker dan bij de spiegelreflexcamea’s. Het is dan vaak de sensor die jouw trillingen kan compenseren en zo (tot op zekere hoogte) voorkomt dat je onscherpe foto’s maakt.

Voorbeelden van veel voorkomende systeemcamera’s met beeldstabilisatie in de body zijn:

  • Sony A6500
  • Sony A7
  • Sony A7R III
  • Sony A9
  • Olympus OM-D E-M10 Mark II
  • Olympus OM-D E-M10 Mark III
  • Panasonic Lumix DC-GH5
  • Panasonic Lumix DC-G9
  • Fujifilm X-H1

Conclusie

Beeldstabilisatie is een functie van je objectief die de trillingen die jij zelf met je hand veroorzaakt compenseert. Je hebt er met name voordeel van als je veel uit de hand fotografeert in situaties van weinig licht. Je betaalt vaak wel een wat meer voor deze functie. Sommige camera’s zijn uitgerust met beeldstabilisatie, dit zie je vaker bij systeemcamera’s dan bij spiegelreflexcamera’s.

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Fotografie & Ontdek de Creatieve Lens



Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Fotografie  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

  • In deze 10 onmisbare stappen naar betere fotografie
  • Duidelijke uitleg met inspirerende voorbeeldfoto’s
  • 50+ pagina’s waardevolle tips
  • Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
  • Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
  • Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen met stap-voor-stap-uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.

Bekijk ook deze artikelen over lenzen

Stel onderaan je vragen en krijg persoonlijk aankoopadvies van mij 🙂

Scroll naar beneden. 

  • Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
  • Geef even genoeg informatie: je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.