Beste camera voor macrofotografie & closeup

Joris Dijkema

Wat is de beste camera voor macrofotografie? Denk aan het fotograferen van bloemen, vlinders, libellen of andere insecten? Of juist abstracte details. In dit artikel ontdek je wat belangrijk is. Welke camera is hiervoor geschikt en welke minder?

Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken

Voor je verder leest raad ik je aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Fotografie te downloaden >>(klik op het geel). Ontdek de 10 onmisbare stappen voor betere fotografie, ontvang als je wil persoonlijk aankoopadvies over camera’s/lenzen op maat, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens voor prachtige, creatieve onscherpe achtergronden(betaalbaar en geen verkoop van lenzen), tips over camera-instellingen en boordevol inspirerende voorbeeldfoto’s met duidelijke uitleg.

Inhoud

Wat is macrofotografie?

Macrofotografie gaat voor veel mensen over sfeer en/of details. Het is het groot in beeld brengen van (meestal kleine) onderwerpen. Denk aan prachtige bloemen, insecten of amfibieën zoals kikkers. Officieel spreek je van macrofotografie bij een lens die een vergrotingsfactor van 1:1 biedt. Hiermee wordt bedoeld dat je het onderwerp in ware grote vastlegt in je foto’s. Er zijn ook macrolenzen die nog meer vergroting bieden dan 1:1.

Voor dit artikel is het de vergroting van 1:1 niet het belangrijkste. Het gaat vooral om de beste camera voor macrofotografie. Voor ik op camera’s in ga, wat is het allerbelangrijkste bij macrofotografie?

Het belangrijkste voor macrofotografie

Voor ik op camera’s in ga, wat is het allerbelangrijkste bij macrofotografie?

Ten eerste: controle hebben over je camera. In de automatische standen ga je zeker niet het optimale uit jezelf en je camera of dure lens halen. Het is dan ook zonde om te zien dat veel mensen geïnvesteerd hebben in duur materiaal en daar eigenlijk maar weinig resultaat uithalen. De apparatuur wordt ouder en minder waarde en de mooie beelden ontbreken vaak. Je hoeft helemaal niet technisch te zijn om te leren fotograferen maar controle over je camera en instellingen is natuurlijk belangrijk.
Ten tweede hoe je kijkt, je creativiteit, compositie. Dit is minstens zo belangrijk als camera-controle. Ook al kan je je camera goed instellen, het wil nog niet zeggen dat je daarmee de mooie, sfeervolle of creatieve beelden maakt. Kijken is voor veel mensen ook inspirerend, dus zorg je dat je meer aandacht geeft aan hoe je kijkt en verdiep je hierin. Natuurlijk helpt wat kennis van je onderwerp ook. Wanneer bijvoorbeeld bloemen of insecten actief zijn, waar enz maar dit is wel minder belangrijk dan kijken en cameracontrole. De strontvlieg in je tuin is ook mooi te fotograferen, ook al weet je er niks van 😉
Ten derde de lens. Dit hoeft niet per se een macrolens te zijn. Je kan ook een telelens inzetten voor mooie, creatieve of sfeervolle beelden. Of een 50 mm lens, eventueel gecombineerd met een of meer tussenringen (macro extension tubes). ook kan je natuurlijk andere accessoires gebruiken. Bekijk hiervoor mijn artikel accessoires voor macrofotografie
Ten vierde de camera. In dit rijtje is de camera dus zeker niet het belangrijkste.

Niet genoemd maar wat ook regelmatig gebruikt wordt (voor wie iets verder is) is een goed statief. In het kort: laag bij de grond (dit is cruciaal; niet laag bij de grond kunnen is een dealbreaker voor een macrofotograaf). De onderwerpen zitten vaak laag en standpunten zijn heel belangrijk. Van boven naar beneden fotograferen levert vaak niet de juiste beelden op. Zie ook mijn artikel Eigenschappen van statieven

Tot slot hoort bij een statief ook een statiefkop die voldoet voor je macrofoto’s. Eentje die niet veel last heeft van “doorzakken”. Sommige koppen kunnen moeilijk het gewicht aan van camera + macrolens en als je dan je compositie hebt gemaakt en je camera loslaat dan zakt het balhoofd nog even een stukje door. Een paar millimeter zorgt bij macrofotografie al dat je hele compositie weg is. Dit is meer voor de gevorderde fotograaf die meer vanaf statief werkt, bijvoorbeeld omdat er in de morgen gewoon heel weinig licht is om uit de hand goed te werken.

De camera is dus niet het belangrijkste…

Toch gaan we bekijken welke eigenschappen van pas kunnen komen bij een camera voor macrofotografie. Het gaat in dit artikel niet zozeer om concrete camera-modellen (dit verandert ook snel). Als je begrijpt wat jou mogelijk van pas kan komen qua eigenschappen, dan kan je hier zelf beter op letten bij een eventuele aankoop

Foto: cursist Jolinda Visscher. Zij volgde de sfeervolle Macro & Closeupfotografie cursus die onderdeel is van mijn VIP Begeleidingsprogramma

Camera voor macrofotografie & closeup: belangrijke eigenschappen

Een aantal dingen kan van pas komen bij macrofotografie:

Grootte van de sensor

Dit heeft bij macrofotografie vooral invloed op de scherptediepte. Met een grotere sensor krijg je wat makkelijker heel weinig scherptediepte, simpel gezegd: zo’n mooie, creatieve, wazige achtergrond (of voorgrond). Dit kan helpen voor dromerigheid en sfeer.

De simpele compactcamera. Heb je een heel kleine, eenvoudige compactcamera (waarmee je dus geen lens kan wisselen) dan kan je die als beginner zeker wel gebruiken voor je closeups. Je kan vaak ook erg dichtbij scherpstellen (dit kan met dure lenzen regelmatig niet) maar je bent beperkter als het gaat om die vaagste achtergronden. Een kleine sensor doet dit minder goed.
Hoe groter de sensor, hoe makkelijker je speelt met die mooie, creatieve, wazige achtergronden (of voorgrond). Hoewel fullframe dit effect sterk geeft, betekent dit zeker NIET dat je vooral alleen maar de mooie beelden maakt met de fullframe camera. Er valt uitstekend te fotograferen met de meest gebruikte sensoren zoals de “cropcamera’s” (APS-C formaat sensor).

Kantelbaar LCD-scherm?

Hoewel ik zelf jaren lang heb gefotografeerd met camera’s die geen enkele flexibiliteit hebben in het LCD-scherm (een vast scherm dus), kan een kantelbaar scherm (sommige mensen noemen dit ook wel flexibel scherm of klapscherm) in bepaalde situaties wel eens een voordeel opleveren. Een MUST is het zeker niet maar voordelen kunnen zijn:

Makkelijker die lage standpunten gebruiken zónder daarvoor zelf in de gekste bochten te hoeven wringen. Dit is niet voor iedereen (meer) weggelegd. Denk aan iemand die door gebreken gewoon lastig helemaal plat op de grond kan gaan liggen.
Ten tweede kan het voorkomen dat je in de ochtend helemaal nat wordt van de dauw en toch het lage standpunt kan innemen.

Focus peaking

Bij macrofotografie komt scherpstellen vaak heel precies, het is echt “millimeterwerk” en het doet er wel toe dat de foto op de voor jou juiste plek scherp wordt. Dit is soms best moeilijk te zien met het blote oog en ook niet iedereen heeft even goede ogen.

Een aantal camera’s beschikt over focus peaking. Dit komt meer voor bij de systeemcamera’s of bij sommige uitgebreidere compactcamera’s. Dit houdt in dat de randen van een onderwerp oplichten ALS die in focus zijn (als daarop scherpgesteld is). Dit gebeurt in handmatige scherpstelling, manual focus dus.

Deze functie is handig te noemen voor macrofotografie. Je ziet gewoon makkelijker waar de scherpte nu precies komt te liggen. Als je camera over focus peaking beschikt, dan heb je vaak ook de opties om in het menu te bepalen hoe sterk het effect te zien is en kan je soms ook de kleur instellen. Het is niet zo handig als de randen rood oplichten als je een klaproos fotografeert of geel als je gele bloemen fotografeert. Kies dan een andere kleur.

Cursist Sifra Reinking

Megapixels (resolutie)

Dit zou ik niet het belangrijkste willen noemen maar iets meer megapixels zorgt er wel voor dat je wat makkelijker uitsnedes kan maken in je macro en closeupfoto’s. Zo kan je details er dus nog meer uit laten springen en toch nog genoeg resolutie overhouden voor een wat grotere afdruk.

Bedenk wel dat een camera met heel veel megapixels (bijvoorbeeld 50+) ook gevoeliger is voor bewegingsonscherpte. Elke minimale trilling zorgt eerder voor onscherpte (gebruik kortere sluitertijden), de meeste mensen zullen geen camera’van 50+ megapixels gebruiken. Meer megapixels heeft ook een keerzijde dus.

Focus stacking?

Voor sommige ver gevorderde macroliefhebbers is focus stacking een handige functie in de camera. Dit gebruik ik zelf minder omdat ik vaak van weinig scherptediepte houdt. Focus stacking houdt in dat de camera snel achter elkaar foto's kan maken waarbij het scherpstelpunt net iets wordt verschoven. Vervolgens kan je deze foto's daarna met software samenvoegen tot een foto die meer scherptediepte heeft dan anders mogelijk is. Bijvoorbeeld als je heel dicht op je onderwerp zit en de kop van een klein insect volledig scherp wil krijgen (of soms een deel van het lijf ook).

Autofocus?

De autofocus is over het algemeen een stuk minder belangrijk. Verreweg de meeste mensen die veel macrofotografie doen stellen handmatig scherp. Macrofotografie vraagt ook veel minder van de autofocus dan bijvoorbeeld wildlife- of sportfotografie. Je hebt dus niet de meest moderne (en vaak behoorlijk dure) autofocus functies nodig op je camera. Dat wil niet zeggen dat je nooit eens met autofocus kan scherpstellen. Soms is dit wel handig maar hierover beschikken tegenwoordig alle camera's wel.

Moderne camera's hebben tegenwoordig ook onderwerpherkenning waarbij ook een insect kan worden herkend, hierdoor worden eerder op de kop scherpgesteld van een klein insect. Dit kan soms handig zijn maar noodzakelijk is dit zeker niet.

Beeldstabilisatie?

Vanaf een statief heeft dit geen meerwaarde, zet het dan ook uit. Uit de hand kan het iets helpen om bij minder licht met een iets langere sluitertijd te kunnen werken uit de hand en toch scherpe foto's te maken. Ook zonder een camera met IBIS (in body image stabilisation) is het natuurlijk mogelijk om heel scherpe macrofoto's te maken. Gewoon goed op de sluitertijd letten. Verder is het goed te beseffen dat beeldstabilisatie minder effectief is bij macrofotografie dan in het algemeen, dit komt omdat je zo dicht op je onderwerp zit (bijv. 1 of 2 stops kan het in het algemeen werken).

Verder is het natuurlijk ook mogelijk om lenzen te gebruiken met beeldstabilisatie, die zijn in het algemeen wel iets duurder.

Snelheid

Over het algemeen is het aantal beelden dat je per seconde maakt een stuk minder belangrijk. De meeste foto’s zijn statische foto’s. Denk aan bloemen, planten, kikkers. Er zijn natuurlijk wel situaties waarin snelheid van pas komt. Denk aan een vlinder, juffer of libellen die vliegt. Dan heb je meer kans op het juiste moment. Meer kans dat het insect bijvoorbeeld op een mooiere positie in je beeld komt, zodat je compositie er beter van wordt.

Welke Canon camera voor macro fotografie?

Zoals eerder aangegeven kun je dit met vrijwel alle camera's. Welke camera's zijn voordelig (niet te duur) en het beste/interessant voor macrofoto's en closeups?

Canon EOS RP

voordelige fullframe. Dit zort voor extra wazige achtergronden en voorgronden en goede prestaties bij weinig licht. Focus peaking voor het precies handmatig scherpstellen. Geen fancy autofocus functies maar dit houdt de camera betaalbaar. Voor de Canon EOS R geldt hetzelfde maar de prijs is iets hoger.

Canon EOS R10, R7 en R100 zijn ook prima te gebruiken (APS-C camera's). De R7 heeft beeldstabilisatie en o.a. een betere accu en weathersealing. De R8 is ook goed te gebruiken en is fullframe maar minder voordelig dan EOS RP.

EOS M-serie (zoals M50, M6)

De EOS M-serie is ook te gebruiken, denk aan Canon EOS M50, M50 II, M6. Hier zijn weinig macrolenzen maar met adapter zijn er veel mogelijkheden, inclusief focus peaking en kantelbaar LCD-scherm.

Canon R6, R6 II, R5 en R3 zijn uitstekende camera's maar veel duurder en de autofocus functies zijn niet zozeer nodig voor macrofotografie. Voor dat geld heb je ook meerfdere extra lenzen, bijvoorbeeld van Lensbaby of Laowa.

Canon spiegelreflexcamera's

Ook kan je natuurlijk nog steeds uitstekend Canon spiegelreflexcamera's gebruiken, alleen focus peaking ontbreekt heel vaak. En niet allemaal hebben ze een kantelbaar LCD-scherm.

Welke Nikon camera voor macro fotografie?

Nikon Z5

Voordelige fullframe systeemcamera met focus peaking en zonder geavanceerde autofocus functies. Fullframe geeft mooie weinig scherptediepte voor rustige, sfeervolle voorgronden en achtergronden.

Nikon Z6, Z6 II, Z8, Z9

Heel goede camera's (met soms meer mexapixels) maar verder wat minder belangrijk voor macrofotografie. Soms geeft beeldstabilisatie of focus bracketing een kleine meerwaarde.

Nikon spiegelreflexamera's

Goed in te zetten maar niet altijd kantelbaar scherm en geen focus peaking, met name dit laatste is wat mij betreft het handigst. Beeldstabilisatie zit zelden in de body maar lenzen kunnen wel over VR (Vibration reduction beschikken)..

Welke Sony camera voor macro fotografie?

Sony A7II

Wat oudere en relatief goedkope fullframe camera met focus peaking en beeldstabilisatie (steady shot).

Sony A7III en A7R III

Inmiddels ook wat voordeliger. De A7 RIII geeft 42 megapixels (meer opties tot croppen/bijsnijden). Verder is de autofocus verder verbeterd ten opzichte van de A7II en dit is minder belangrijk voor macrofotografie.

Sony A7RIV

Zellfde als hierboven maar ook kantelbaar LCD-scherm.

Sony A7R V

Zelfde als hierboven maar ook geavanceerde onderwerpherkenning en het volgen van insecten. Dit kan handig zijn voor focus op de ogen/kop van een insect dat loopt over een bloem/paddenstoel enz. Dit kan ook met handmatig scherpstellen maar je hebt toch wel de focus net niet op de juiste plek en dan is de foto bij macrofotografie snel mislukt. Het gaat om precisie!

Daarnaast ook focus bracketing om snel op verschillende plaatsen scherp te kunnen stellen en de foto's later samen te voegen in fotobewerking.

Sony A7C I en II en A7RC

Kantelbaar LCD, fullframe, focus stacking, beeldstabilisatie en een lichtere camera zijn zeker geschikt.

Sony spiegelreflexamera's

Ook prima in te zetten maar vaak geen focus peaking en niet altijd een kantelbaar scherm. En vaak geen steady shot (beeldstabilisatie).

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Fotografie & Ontdek de Creatieve Lens

Gratis downloaden >> (klik op het geel)

In deze 10 onmisbare stappen naar betere fotografie
Duidelijke uitleg met inspirerende voorbeeldfoto’s
50+ pagina’s waardevolle tips
Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen, mijn stap-voor-stap Macrofotografie Sfeermethode, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.

Bekijk ook deze artikelen over apparatuur voor macrofotografie

Stel onderaan je vragen over een camera voor macro en closeup fotografie & ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies van mij 🙂

Scroll naar beneden.

Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
Geef even genoeg informatie: je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.