Heb jij ook wel eens dat je foto’s te licht zijn of denkt “Waarom is mijn foto overbelicht?”. In dit artikel leg ik uit waarom je foto overbelicht is en hoe je dit kan voorkomen. Ook behandelen we wat overbelichting nou precies is en leer je je camera beter te gebruiken.
Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Fotografie te downloaden >>(klik op de gele tekst). Ontdek de 10 onmisbare stappen voor betere fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, tips over techniek en boordevol inspirerende foto’s met uitleg erbij.
Wat is overbelichting?
Overbelichting spreekt eigenlijk al deels voor zich, je sensor heeft te veel licht opgepikt en je foto ziet er nu erg fel wit van kleur uit (erg licht dus). Je verliest details in de overbelichte plekken, vaak zijn dit lichtbronnen (lampen, de zon) of de lucht. Het eindresultaat van de foto zal grote ‘witte’ plekken bevatten en in deze witte plekken nauwelijks tot geen details hebben.
Oorzaken overbelichting
Wat zijn nu de belangrijke redenen waarom je foto overbelicht is geraakt?
1 Groot verschil tussen lichte en donkere delen
Een oorzaak van overbelichting kan zijn dat je een situatie probeert te fotograferen waar het verschil tussen de donkere en lichte delen erg groot is.
Als voorbeeld: je wilt een mooi landschap fotograferen maar in de voorgrond heb je mooie planten die in de schaduw staan, als je later de foto terug kijkt zie je dat je je belichting hebt ingesteld zodat de voorgrond goed belicht is, je merkt alleen dat de lucht geen details meer bevat doordat deze erg overbelicht is. In dit geval zat er een groot verschil tussen de ‘donkere’ en ‘lichte’ delen van de foto. Ook in de automatische stand krijg je dit soort teleurstellende resultaten.
In deze foto is heide goed belicht maar de lucht is helemaal overbelicht, je ziet geen details meer en de prachtige sfeer en de kleuren in de lucht zijn weg! Teleurstellend want in het echt was het erg mooi
Je kan dit probleem verhelpen met een aantal oplossingen, tegenwoordig hebben nieuwere camera’s functies zoals HDR of Bracketing. Deze twee functies maken meerdere foto’s op verschillende belichtingen die later worden samengevoegd door de camera zelf. Als het goed is heb je na het gebruik van een van deze twee functies een ‘HDR’ (High Dynamic Range, in het Nederlands is dit Groot Dynamisch Bereik) foto.
Goed belichte foto: het resultaat na bracketing (meerdere belichtingen samengevoegd in fotobewerking)
Als je camera dit niet heeft ingebouwd kan je dit ook zelf handmatig doen, dit doe je door je camera op een driepootstatief te zetten en meerdere foto’s te maken, elke foto belicht je een derde van de foto correct. Na afloop kan je in de nabewerking (Photoshop of een dergelijk programma) de foto’s samenvoegen.
Een derde oplossing is het gebruik van grijsverloopfilters (Graduated ND), dit zijn filters die je voor je lens zet die van donker naar licht gaan, het donkere deel houdt licht tegen waardoor je in de lucht meer details zal krijgen. Dit is voor mensen die al wat meer gevorderd zijn en bijvoorbeeld veel doen aan landschapsfotografie.
Grijsverloopfilters kunnen overbelichte luchten voorkomen. Dit is alleen voor een beginner nog wat moeilijk, ze worden meer gebruikt voor meer ervaren mensen
2 Felle zon
Een felle zon kan een oorzaak zijn van een overbelichte foto, hij hoeft niet per se direct te zien zijn. De zon is krachtig genoeg om indirect je foto te beïnvloeden. De zon is op het midden van de dag is het licht vaak het felste, als je problemen hebt met foto’s die telkens overbelicht raken kan je proberen om in de ochtend of namiddag, wanneer de schaduwen lang zijn, te fotograferen.
3 Verkeerde belichting gekozen
Een derde mogelijkheid voor een overbelichte foto is het kiezen van de verkeerde instellingen, de automatische stand kan hier vaak ook een rol in spelen. Je hebt drie belangrijke instellingen om de belichting van je foto te regelen, namelijk de ISO, diafragma en de sluitertijd. Ik zal deze begrippen hier kort uitleggen maar als je hier echt meer over wilt weten en precies wil leren hoe je ze op elkaar afstemt voor de perfecte foto raad ik aan om te kijken naar mijn VIP Begeleidingsprogramma
Dus in het kort de drie begrippen voor de juiste belichting, te beginnen met de ISO. De ISO is een standaard eenheid voor de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de ISO waarde hoe gevoeliger de sensor dus is voor licht, dit komt echter met een groot nadeel namelijk ruis. Een vuistregel voor de ISO is hoe hoger deze waarde hoe meer ruis je zult zien in je foto, de hoeveelheid ruis je zult zien licht heel erg aan de prestaties van jour camera’s sensor.
De sluitertijd is de tijd dat de sensor het licht ‘ziet’ (hoe lang het wordt verzameld): hoe langer de sluitertijd, hoe meer licht er op de sensor komt maar hoe meer kans op onscherpe foto’s door trillingen vanuit de hand of andere factoren.
Diafragma is het laatste begrip dat invloed heeft op de belichting van je foto. Het diafragma zit in je lens, dit is de opening van de lens, de diafragma verschilt ook wel eens per lens, je kan het diafragma van de lens herkennen aan het f getal, deze staat vaak in de vorm van de volgende notatie: f/4-5.6 voor een zoomlens of f/2.8 voor een primelens. De diafragma bepaalt dus hoeveel licht er door de lens komt en op de sensor valt ook bepaalt hij de scherptediepte. Scherpte diepte is weer een ander begrip, dit heeft echter niks te maken met de belichting van je foto.
4 Flitser
Een flitser kan af en toe ook een reden zijn voor overbelichting in je foto’s, vaak zullen de delen dichtbij de camera erg veel reflecteren en dus erg licht zijn. Het gebruik van een flitser komt vaak pas nadat je de volledige controle hebt over je camera, pas hierna is het slim om een flitser te gaan gebruiken en deze ook zelf te leren instellen als het om een externe flitser gaat. Een externe flitser kan handig zijn tijdens macrofotografie, voor fotografie binnen, portretfotografie of bruidsfotografie. En in de natuurfotografie wordt soms ook een flitser gebruikt, hoewel ik deze zelf maar erg weinig gebruik.
Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Fotografie & Ontdek de Creatieve Lens
Gratis downloaden >>(klik op het geel)
- In deze 10 onmisbare stappen naar betere fotografie
- Duidelijke uitleg met inspirerende voorbeeldfoto’s
- 50+ pagina’s waardevolle tips
- Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
- Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
- Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk
Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?
Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen met stap-voor-stap-uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.
Bekijk meer artikelen over basiskennis fotografie
