Het gouden uur, of ook wel golden hour (magic hour) genoemd, is letterlijk goud voor fotografie. Dit zijn de momenten op de dag dat het licht warm en zacht is. Genoeg ruimte om creatief mee te zijn of om gewoon zo veel meer sfeer aan je foto’s te geven. Hieronder leg ik uit wat het gouden uur is en hoe je er zo veel mogelijk uit kunt halen.
Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te downloaden >>(klik op de gele tekst).
Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.
Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken.
Gouden uur: korte tips op een rij
- Zorg dat je van tevoren weet hoe laat het gouden uur begint
- Speel met de witbalans om de warme kleuren nog meer te benadrukken
- Gebruik lange sluitertijden om bijvoorbeeld water of wolken te verzachten
- Fotografeer met tegenlicht zodat je spannende silhouetten krijgt
- Maak foto’s met prachtige kleuren en een dromerig effect
Inhoud
Wat is het gouden uur?
1) Aan het begin van de dag en aan het eind van de dag heb je een moment waarop het licht heel warm wordt en een bijna gouden gloed krijgt. Dit staat binnen de fotografie bekend als het gouden uur.
2) Dit zijn de momenten waarop de zon op zijn laagst staat. Dit gebeurt binnen het uur ná zonsopkomst en binnen het uur vóór zonsondergang. De zon staat laag aan de horizon waardoor het licht meer verspreid wordt. Dit geeft een zacht en warm effect aan je foto’s.
Geen heel uur:
3) Maar let op: ook al wordt het gouden uur zo genoemd duurt de daadwerkelijke periode vaak korter dan een uur. Hoe lang het precies duurt is van veel factoren afhankelijk. Bijvoorbeeld waar je bent op de wereld.
4) Ook de seizoenen spelen een belangrijke rol in de duur en de intensiteit van een gouden uur. In de zomer kan het best een tijdje duren voordat de zon minder fel is. In de winter staat de zon vaak nóg lager en krijg je nog langere schaduwen in je foto.
5) Het is verstandig om van tevoren op te zoeken hoe lang het gouden uur duurt. Er zijn verschillende websites zoals: https://www.zon-op-onder.nl/golden-hour waar je precies kunt zien hoe laat het gouden uurtje begint op de plek waar je bent. Daarnaast zijn er inmiddels meerdere apps die je kunt downloaden.
Wees goed voorbereid
6) Om het meeste uit het moment te halen is het verstandig om goed voorbereid op stap te gaan. De tijden opzoeken is heel verstandig zodat je weet in welke periode je er mee kunt spelen. Check natuurlijk ook altijd even je apparatuur (accu, geheugenkaartje) voordat je op pad gaat.
7) Zoek een locatie waarvan je zeker weet dat de zon lang zichtbaar blijft. Als je op een plek bent waar de zon al gauw achter de bomen verdwijnt dan kun je niet optimaal gebruik maken van het mooie licht tijdens het gouden uur. Het liefst zoek je dus een vrij open plek waar je lang van het licht kunt genieten.
8) Zorg dat je ruim van tevoren op de plek bent die je in gedacht had. Zo heb je rustig de tijd om jezelf te installeren en je camera in te stellen. En dan natuurlijk te wachten op wat komen gaat. Vaak is het licht van tevoren al mooi en kun je zo wat testfoto’s maken.
9) Het is handig om eerst een keer naar de plek toe te gaan die je in gedachte hebt. Zo kun je rustig zien waar het licht precies vandaan komt en dus bepalen wat de beste plek en de beste hoek is om het licht zo goed mogelijk te vangen. Dan hoef je niet steeds van plek te veranderen wat natuurlijk veel tijd kost.
Een must voor fotografen
10) Je zou misschien in de eerste instantie denken dat het gouden uur vooral populair en belangrijk is binnen de landschapsfotografie. Maar je kunt bijna in iedere fotografiediscipline gebruik maken van het mooie zachte licht.
11) Een paar voorbeelden zijn portretfotografie, natuurfotografie, stadsfotografie en zelfs macrofotografie. Ook bij deze vormen kun je op creatieve wijze gebruik maken van het licht dat het gouden uur aan je foto geeft.
12) Het licht wordt tijdens het gouden uur mooi verspreidt zodat je met diffuus licht kunt werken. Alles krijgt een zachte en bijna dromerige uitstraling zonder harde schaduwen of harde contrast. Daarom wordt dit over het algemeen beschouwd als de beste lichtomstandigheden die je als fotograaf kunt hebben.
Beste instellingen gouden uur
13) Als je het gouden uur fotografeert is het aan te raden om een zo laag mogelijke ISO te gebruiken (dit is algemeen het advies). Dit omdat je dan zo min mogelijk ruis hebt en het is gunstig omdat je de foto’s vaak nog thuis na bewerkt om de kleuren nog meer tot leven te laten komen.
14) Hoe je de diafragma instelt is afhankelijk van wat je fotografeert. Als je kleine details fotografeert, zoals een bloem of in vlinder dan gebruik je vaak een laag F-getal. Bijvoorbeeld F2.8, afhankelijk van je apparatuur natuurlijk. Zo krijg je een zachte achtergrond zonder storende elementen, maar met een mooie kleur van het gouden uur. Voor wildlife gebruik je vaak ook een wat groter diafragma (laag F-getal).
15) Ben je echt met een landschap bezig dat zet je de diafragma hoger. Denk bijvoorbeeld aan diafragma vanaf F/8 of F/11 om alles van voor tot achter scherp in beeld te krijgen. Hier kun je uiteraard een beetje mee spelen.
16) Zorg het liefst wel dat je tijdens het gouden uur weet wat je wilt want dan moet je vrij snel handelen. Het licht verandert bijna per minuut en je wilt het moment zo goed mogelijk benutten. Als je echt verschillende instellingen wilt uitproberen dan is het beter om vaker terug te komen.
17) Kijk af en toe op je scherm of de instellingen nog correct zijn en pas aan waar nodig. Omdat het licht zo snel veranderd heb je ook kans dat je de instellingen bij moet stellen. Anders loop je het risico dat de foto overbelicht of juist onderbelicht raakt.
18) Het makkelijkste is als beginner om een voorkeuze stand te gebruiken zoals de diafragma voorkeuze (A of Av) of sluitertijd voorkeuze (S of Tv). Door het warme licht kan de camera wel in de war raken. Blijf dus wel de belichting controleren en pas waar nodig aan door de foto over- of onder te belichten. Voor meer controle kun je later altijd ook de M-stand gebruiken maar maak je hier in het begin niet druk om.
Welke witbalans
19) Omdat het licht een extra warme gloed heeft kan het een uitdaging zijn om de witbalans op de juiste manier in te stellen. Het is in ieder geval verstandig om de foto’s in RAW te maken zodat je achteraf nog wat nabewerking kunt doen om de kleuren zo natuurlijk mogelijk te krijgen.
20) In het veld is de voorkeuze “schaduw” of “bewolkt” de beste keuze. Deze zorgen beide voor een warme kleurtemperatuur aan je foto. Je kunt ter plekken even kijken wat het beste past en welke sfeer je aan je foto wilt geven.
21) Je kunt de witbalans ook handmatig instellen, maar omdat de lucht en ook de kleuren bijna per minuut veranderen kost dit te veel tijd. Kies een voorkeuze witbalans en kijk achteraf wat je nog kunt of wilt aanpassen. Zo kun je al je aandacht bij het moment houden.
Tegenlicht
22) Het zachte licht wat je tijdens het gouden uur hebt leent zich perfect voor foto’s met tegenlicht. Omdat het licht niet meer, of nog niet, zo fel is kun je iets gemakkelijker tegen de zon in fotograferen. Als het licht te fel wordt kun je je sensor beschadigen. Daarom is het gouden uur ook ideaal.
23) Je kunt bovendien zelf met je eigen ogen makkelijker tegen de zon in kijken. Daardoor kun je beter zien waar je mee bezig bent en hoe je je compositie gaat bepalen. Je kan de zon ook nét achter een object laten vallen. Denk aan een boom of gebouw.
24) Als je de zon nét buiten beeld plaatst dan heb je niet meer de lichte bol in beeld zodat je de kans op onderbelichting verkleint. Maar je hebt nog steeds de prachtige rood-oranje gloed en soms zelfs zonnestralen om mee te werken.
25) De stralen zorgen voor een mooi effect. Denk aan lange schaduwen op de grond. Maar ook als het vochtig is of mistig krijgt je een prachtig en sprookjesachtig beeld als je tegen de zon in fotografeert. Dit werkt vooral prima bij landschappen.
26) Je kan er ook voor kiezen om de zon juist wél in beeld te laten komen. Dit maakt de foto vaak een stuk interessanter. Denk aan de gouden bol die door een paardenbloem heen schijnt. Het is wel beter om dit te doen als de zon al laag staat en minder fel schijnt.
27) Let op je belichting als je tegen de zon in fotografeert. Als de zon nog wat feller is loop je het risico op onderbelichting als de zon groot in beeld is. Als je weinig zon hebt en veel voorgrond is de kans juist groot op overbelichting. Check dit dus en pas aan waar nodig.
28) Invulflits gebruiken is een goede optie als je optimaal gebruik wil maken van het prachtige licht dat van achteren op je onderwerp valt, maar als je toch alle details wilt laten zien. Bijvoorbeeld bij portretfotografie. Zo kun je het model duidelijk laten zien terwijl het gouden licht subtiel door de haren heen schijnt.
Silhouet
29) Het gouden uur is een ideale gelegenheid die je kunt gebruiken om een silhouetfoto te maken. Bij een silhouet zie je geen details meer in het onderwerp. Alleen de omtrek is duidelijk te zien. Dit brengt spanning in de foto en de kijker kan zijn/haar fantasie gebruiken. Zorg wel dat het onderwerp duidelijk herkenbaar is.
30) Bij het gouden uur staat de zon laag en daarom komt het licht horizontaal en recht van achteren. Dit werpt automatisch al een schaduw op het onderwerp. Daarbij is de lucht, dus de achtergrond, vaak gekleurd waardoor de foto niet saai en kleurloos wordt.
31) Als je het silhouet nog meer kracht bij wilt zetten dan kun je de foto onderbelichten. Zo komt het onderwerp nog meer los van de achtergrond. Fijn voordeel is dat de lucht meteen meer in balans is waardoor je beter de kleuren kunt onderscheiden.
32) Veel onderwerpen zijn leuk om mee te spelen als het om silhouet fotografie gaat. Denk bijvoorbeeld aan koeien of paarden in de wei, een vlinder of bloem tegen de zon in of een verliefd koppel op het strand. Gebouwen en beelden zijn ook prima geschikt.
Lichtval
33) Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om het licht ergens anders vandaan te laten komen. Afhankelijk van waar je staat en waar de zon zich bevindt ga je verschillende effecten krijgen en dus ook verschillende foto’s.
34) Als je de zon in je rug hebt en het licht rechtstreeks op het onderwerp valt krijg je een mooie zachte belichting. Je hebt zo min mogelijk last van harde schaduwen. Deze richting van het licht en laagstaande zon werk als een grote soft-filter.
35) Klein nadeel is echter dat de foto vlak over kan komen. De foto mist, naast schaduwen, ook diepte, textuur en contrast. Wil je dus in plaats van een dromerige foto wat meer spanning zorg dan dat je het licht van een andere kant laat komen. Kies dan liever voor tegenlicht of strijklicht.
Strijklicht
36) Licht dat van de zijkant komt wordt ook wel strijklicht genoemd. Tijdens het gouden uur is dit het zachte licht dat van de zijkant op je onderwerp valt. Strijklicht zorgt voor sprekende foto’s waar je geboeid naar blijft kijken. Het is een samenspel tussen zacht licht en schaduwen.
37) Bij strijklicht kun je mooi gebruik maken van de schaduwen. In de ochtend of avond zorgt dit voor lange schaduwen en duidelijke structuren. Je kan een onderwerp extra benadrukken als er een bundel strijklicht op valt.
38) Zo kun je een model, maar ook een bloem in het veld of een paddenstoel in een verder donker bos er extra uit laten springen. Het oog wordt automatisch hier naartoe getrokken. Op deze manier kun je veel spelen met zacht strijklicht.
39) Strijklicht is ook prima te gebruiken voor macro of portret fotografie. Door de subtiele schaduwen die ontstaan door de laaghangende zon komen details extra naar voren. Op deze manier krijgt de foto structuur en is de textuur van het onderwerp goed te zien. Ook ideaal voor abstracte foto’s waar patronen duidelijk terugkomen.
40) Tot slot kun je strijklicht gebruiken voor betoverende landschappen. Door het lage licht krijg je prachtige lange schaduwen. De vormen (structuren) in het landschap worden extra benadrukt. Dit werkt vooral erg goed bij heuvels, bergen of duinen. Nog een beetje mist er bij en de betovering is compleet.
Gebruik een statief
41) Aangezien het licht al langzaam verdwijnt of pas net in beeld komt is de kans groot dat je een langzame sluitertijd hebt. Er is simpelweg (nog) niet genoeg licht aanwezig. Daarnaast is het vaak nodig om de foto iets te overbelichten omdat de je anders de details van de voorgrond verliest.
42) Daarom (vanwege minder licht en dus een langere sluitertijd) is een statief handig als je in het gouden uur fotografeert. Je kan natuurlijk ook ergens anders steun vinden om je camera stil te houden. Denk aan een paal of een muurtje. Ook een afstandsbediening is aan te raden zodat je camera zo min mogelijk beweegt als je een foto neemt. Met een hogere ISO is uit de hand werken ook nog een optie.
Lange sluitertijden
43) Om nog zachtere beelden te creëren is het erg mooi als je gebruikt maakt van lange sluitertijden. Het gouden uur leent zich hier prima voor omdat er simpelweg nog niet zo veel licht is en je bijna automatisch al een langere sluitertijd hebt.
44) Het werken met lange sluitertijden is vooral erg mooi bij landschappen. Als je water in beeld hebt krijg je een mooi zacht effect doordat het water beweegt en de rest stil staat. Dit geldt ook voor de wolken in de lucht. Vooral bij kleine sluierwolken is het effect mooi te zien.
45) Je kunt de sluitertijd nog langer maken door met je instellingen te spelen. Dit betekent een zo laag mogelijke ISO waarde gebruiken en een hoog F-getal. Je kan de foto ook iets overbelichten om de sluitertijd te verlengen. Let wel op dat het niet té overbelicht raakt.
46) Tot slot kun je gebruik maken van filters. Een grijsfilter is een donker filter dat je voor je lens plaatst zodat er minder licht in je lens komt. Zo zorg je automatisch voor een nóg langere sluitertijd. Daarmee kun je beter de beweging benadrukken.
47) Lange sluitertijden werkt vooral goed als je bij de kust of aan het strand fotografeert. Door de warme kleuren van het gouden uur in combinatie met de zee en de wolken krijg je hele zachte en sfeervolle foto’s.
Schitterende kleuren
48) Buiten het zachte licht zonder storende, harde contrasten is het gouden uur ook het perfecte tijdstip voor een adembenemend kleurenspel. Zowel in de lucht als het licht dat op je onderwerp valt. De kleuren variëren van goudgeel tot oranje tot roze en allerlei andere prachtige pasteltinten.
49) Door deze kleuren roepen de foto’s een gevoel van passie en warmte op. Je kunt dromerige foto’s maken. Ook als het onderwerp zelf wat minder spectaculair is kun je de kleuren gebruiken om meer diepte en spanning aan je foto te geven.
50) Vooral als je de zon in de achtergrond hebt kun je mooi gebruik maken van de warme kleuren. Zo krijg je een rood-oranje gloed op de achtergrond waardoor de foto er meteen een stuk interessanter uitziet. De kleur alleen al zorgt dat de kijker geprikkeld wordt.
Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie & Ontdek de Creatieve Lens
Gratis Natuurfotografie Boek downloaden >> (klik op het geel)
- In deze 10 onmisbare stappen naar krachtige en creatieve natuurfotografie
- Duidelijke uitleg met 50+ inspirerende voorbeeldfoto’s met uitleg
- 50 pagina’s waardevolle tips
- Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
- Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
- Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk
Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?
Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle 300+ Videolessen, stap-voor-stap uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.
Stel onderaan je vragen over het gouden uur
Scroll naar beneden.
- Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt qua apparatuur.
