Ben jij een beginnend fotograaf en loop je er weleens tegenaan dat je foto’s te blauw of te oranje zijn? Dan komt dat waarschijnlijk door je witbalans, in dit artikel leer je wat witbalans is en hoe je je witbalans in kan stellen.
Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te downloaden >>(klik op de gele tekst).
Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.
Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken.
Inhoud
De foto oogt erg blauw, dit kwam door de automatische witbalans. Overigens was er ook veel blauw aanwezig omdat de foto na zonsondergang was gemaakt in het blauwe uurtje.
Witbalans. Wat is het?
Om het principe van witbalans goed te snappen gaan we eerst even in op kleurtemperatuur. Waarschijnlijk heb je al wel gemerkt dat een tl buis een koudere kleur licht oplevert dan een gloeilamp of sommige ledlampen.
Je ziet dit effect ook in de buitenwereld, namelijk het licht tijdens zonsondergang wat warmer van kleur is dan die van licht midden op de dag. Deze kleurtemperatuur van licht wordt vastgelegd in Kelvin (K). Deze getallen zullen tussen de 1000K en de 10.000K liggen, 1000K voor heel warm licht en 10.000K voor heel koud licht. Hieronder is een tabel met veel voorkomende lichtsituaties.
Licht type | Kleur temperatuur in Kelvin (K) |
|---|---|
Kaarslicht | 1.000 tot 2.000 |
Kamerlicht | 2.500 tot 3.500 |
Zonsopkomst & ondergang / Halogeen | 3.000 tot 4.000 |
Zonlicht & Flits | 5.200 tot 6.000 |
Open lucht | 5.000 tot 6.500 |
Licht bewolkt & schaduw | 6.500 tot 8.000 |
Hevig bewolkt | 9.000 tot 10.000 |
We hebben zojuist geleerd dat licht een kleur heeft, wanneer dit licht met een bepaalde kleurtemperatuur weerkaatst op een wit papiertje naar jouw ogen of camera sensor wordt dit waargenomen alsof het witte papiertje de kleur van het licht heeft.
Het principe van witbalans is het balanceren van de kleur wit, je wilt de kleur van het papiertje terugbrengen naar een zo neutraal mogelijk ogende kleur wit. In een afbeelding heb je natuurlijk veel meer kleuren dan alleen wit, het is hier dan ook het doel om de afbeelding zo neutraal mogelijk te laten ogen.
Automatische witbalans
Zoals we hiervoor lazen is het doel van witbalans een zo neutraal mogelijk ogende afbeelding te creëren. Automatische witbalans doet dit door de tegenovergestelde kleur toe te voegen aan de afbeelding.
Als voorbeeld; je maakt een foto op een bewolkte dag, wanneer je de afbeelding bekijkt zonder te wit balanceren merk je dat hij redelijk blauw oogt, je camera heeft dit vaak al door en voegt dus wat oranje toe aan de afbeelding zodat die blauwe kleur wat meer richting neutraal wit trekt.
Je camera weet meestal wel goed te compenseren maar dit is niet altijd het geval, we komen hier zo nog op terug onder het kopje lastige situaties de baas.
Wanneer je alleen JPEGs fotografeert geef je de controle volledig uit handen, we komen er zo ook nog op terug waarom je bij RAW-afbeeldingen niet 100% de controle uit handen geeft.
(Foto: Canon EOS RP menu)
Handmatige witbalans
De witbalans valt op de meeste camera’s ook handmatig in te stellen, je kan dit doen door de kennis uit dit artikel te gebruiken en op gevoel de witbalans in te stellen. Verder biedt de camera ook een aantal handmatige presets aan, in de foto hierboven is te zien welke pictogrammen hiervoor gekozen zijn.
Ook heb je de K optie (Kelvin) waar je exact de witbalans kan bepalen in graden Kelvin die je ook hebt gezien in het tabel hierboven. Verder zie je van links naar rechts de icoontjes voor, zonlicht, schaduw, bewolkt, huishoudelijk licht, fluorescerend licht, flits, zelf ingesteld en tot slot de K van kelvin die we hiervoor besproken hebben.
Buiten je camera om kan je ook gebruik maken van een lichtmeter, deze worden vaak gebruikt om de belichting instelling van je camera in te stellen maar ze kunnen ook de kleurtemperatuur van het licht uitmeten en weergeven. Dit komt echter weinig voor, ik gebruik dit zelf ook niet.
Tot slot kan je ook gebruik maken van grijskaarten, deze kan je van tevoren fotograferen om vervolgens je witbalans goed in te stellen zodat je grijskaart ook echt grijs is.
Wat ook een voordeel is van het handmatig instellen van de witbalans is dat je je eigen creatieve invulling aan je afbeelding kan geven, je kan bijvoorbeeld de afbeelding wat warmer of kouder te laten ogen.
Lastige situaties de baas
Automatische witbalans is niet altijd de juiste keuze, hij kan namelijk nog wel eens fouten maken tijdens lastige situaties. Een voorbeeld hiervan is wanneer je een foto maakt tijdens zonsondergang of in de sneeuw, in deze situaties is er heel veel warm of koud licht.
Tijdens zonsondergang bijvoorbeeld wil je camera nog weleens wat meer koude kleuren toevoegen om te compenseren voor de hoeveelheid warm licht, dit werkt precies andersom wanneer je in de sneeuw fotografeert. Voor deze situaties kan je het beste vertrouwen op jouw kennis die je hebt geleerd onder het kopje “Handmatige witbalans” of “Nabewerking”.
Ook situaties met gemixt licht kunnen lastig zijn voor je camera (bijv. zowel licht van lampen binnen als buitenlicht dat door een raam komt), in deze situaties berekent je camera een gemiddelde kleur temperatuur en gebruikt hij deze voor de gehele afbeelding. In dit soort situaties kan je het beste je kennis die je hebt geleerd over kleur temperatuur en lichtmetingen gebruiken.
Boven op deze kennis kan je in de nabewerking ook het een en ander doen met radiaal filters om zo de verschillende plekken met een ander wit balans te bewerken. Die kan je ook gebruiken om je eigen creatieve touch toe te voegen aan de afbeelding.
Nabewerking
Ook in de nabewerking kom je vaak nog in aanraking met de witbalans, ook wanneer deze vanaf het begin af aan al goed ingesteld is. Wanneer je in JPEG fotografeert heb je, net zoals bij alle andere instellingen, weinig tot geen controle over de afbeelding in de nabewerking. Dit komt omdat JPEG een beperkte hoeveelheid informatie opslaat ten opzichte van RAW-bestanden. Je kan de kleur zeker wel bewerken, maar het is wel beperkter.
RAW-bestanden slaan geen kleuren op maar de ruwe data uit de fotodiodes. Na afloop wordt de foto opnieuw gereconstrueerd vanuit de ruwe waardes. Wanneer je de witbalans in de nabewerking aanpast doe je dus eigenlijk letterlijk hetzelfde als wat de camera doet voordat hij een JPEG-foto maakt.
Dit wil zeggen dat je, wanneer je in RAW-fotografeert, het instellen van je witbalans eigenlijk niet fout kan doen.
Je hebt namelijk helemaal geen kwaliteitsverlies wanneer je de witbalans aanpast in je RAW-bestand.
Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je het instellen van je witbalans helemaal kan vergeten.
Sommige fotografen houden helemaal niet van nabewerken, dit kost namelijk allemaal extra tijd. Deze tijd is waardevol wanneer je bijvoorbeeld een hele bruiloft op een verkeerde witbalans hebt gefotografeerd, nu moet je namelijk door alle foto’s om de witbalans goed in te stellen.
Het is dan handig om zelf de witbalans te kiezen zodat je in één keer alle foto's met een bepaalde kleurzweem (te oranje of te blauw) kan corrigeren. Kies je voor automatische witbalans bij een bruiloft, dan heb je de kans dat de camera telkens per foto een andere witbalans kiest. Je kan dan niet in één keer een grote groep foto's qua witbalans corrigeren en hetzelfde krijgen. Dit ziet er minder professioneel uit (de ene foto koeler dan de andere).
Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie & Ontdek de Creatieve Lens
Gratis Natuurfotografie Boek downloaden >> (klik op het geel)
- In deze 10 onmisbare stappen naar krachtige en creatieve natuurfotografie
- Duidelijke uitleg met 50+ inspirerende voorbeeldfoto’s met uitleg
- 50 pagina’s waardevolle tips
- Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
- Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
- Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk
Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?
Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle 300+ Videolessen, stap-voor-stap uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.
Meer populaire artikelen
Stel onderaan je vragen over te blauwe foto's en witbalans & krijg persoonlijk aankoopadvies op maat
Scroll naar beneden.
- Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
- Geef even genoeg informatie (hoe meer, hoe beter): je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.
