Beste statief voor landschapsfotografie

Joris Dijkema

Welk statief koop je voor landschapsfotografie? Op welke eigenschappen let je dan? Wat is de beste voor jou? Wat is de grootste denkfout van een beginnende fotograaf? In dit artikel leg ik je uit wat belangrijk is zodat je een bewuste keuze maakt en een miskoop voorkomt.


Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.

Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken.


Inhoud

Waarom een statief bij landschapsfotografie?

Laat ik eerst beginnen waarom je eigenlijk voordeel hebt bij een statief voor landschappen. Een beginner vindt een statief vaak alleen maar ballast, gesjouw, zwaar, lastig enz. Natuurlijk is minder meenemen prettig, echter vaak kennen beginners niet deze voordelen:

  • Betere composities. Door een statief heb je rust. Je kan even net iets naar links, rechts, boven of beneden bewegen om te kijken of je compositie nog mooier is. Ook sta je bij landschapsfotografie (als je een beetje ambitie hebt) vaak te wachten op het mooiste licht. Een half uur je camera stabiel in je hand houden is dan niet erg prettig.

  • Hogere beeldkwaliteit door lage ISO. Wie meer wil doen met landschapsfotografie gaat vaker in de ochtend of avond op pad. Wat maakt dit uit voor een statief? Veel. Bij zonsopkomst en zonsondergang is er veel minder licht dan overdag (licht is wel mooier!) en dat betekent dat je uit de hand je ISO zou moeten verhogen om te voorkomen dat je te lange sluitertijd gebruikt en de foto onscherp wordt. Het gevolg: de kwaliteit van je foto wordt een stuk minder.

  • Creatieve met beweging door lange sluitertijden. Ben je nog iets verder, dan vind je het mogelijk ook mooi om te spelen met wat (half)lange sluitertijden. Bijvoorbeeld voor beweging in water. Water laten "stromen" of juist helemaal "glad" (ijsachtig) krijgen in je foto.

    Of je wil in de avond een sfeervol stedelijk landschap fotograferen. Dit kan vrijwel alleen met statief. Zo heb je stabiliteit. Uit de hand krijg je onscherpe foto's of je moet je ISO héél hoog zetten en dit kost je erg veel beeldkwaliteit.

    Kortom, de serieuzere fotograaf die houdt van landschappen kan eigenlijk niet zonder statief. Tuurlijk zijn er moment met veel licht waarin je ook zonder statief kan werken, maar vaak genoeg is het echt een voordeel.
Door de jaren heen heb ik beginnende fotografen van mening zien veranderen. Van een afkeer van een statief naar overtuigd en niet meer zonder willen.

Goed, nu een statief belangrijk is kunnen we verder om te kijken waar je dan op let.


Een statief maakt het makkelijker, niet moeilijker

Dit lijkt misschien een in open deur maar ik schrijf dit niet voor niks. Als fulltime fotografiedocent zie ik één ding heel vaak terugkeren. Namelijk dat mensen graag bezuinigen op een statief. Wel veel geld uitgeven aan een camera of lens en niet aan het statief.

Het gevolg? Dat je staat te klungelen met een statief dat niet goed stabiel is, enorm staat te "shaken" bij de kop of een bediening heeft die niet handig werkt. Plastic, je statief niet goed kunnen bevestigen (of niet weten hoe dit eigenlijk moet terwijl je al in het veld staat en het licht mooi begint te worden), dit zijn dingen die ik vaak heb gezien.

En dat hoort eigenlijk niet. Ik ben zo ook begonnen, begrijp me niet verkeerd (25 of 30 euro wilde ik uitgeven aan mijn 1e statief en ik heb het geweten....). Echter een goed statief maakt dingen makkelijker voor jou, niet moeilijker! Simpel.

Neem jij je landschapsfotografie wat serieuzer? Investeer dan in een behoorlijk statief.

In welke omstandigheden maak jij landschapsfoto's?

Dit is een belangrijke vraag. Fotografeer jij bijvoorbeeld alleen in Nederland en België of alleen bij rustig en mooi weer? Of fotografeer jij juist ook bij interessante omstandigheden, zoals veel wind aan de kust, in de bergen, dramatisch weer met gave regenbuien die je in de wolken ziet, de zon die er ineens weer doorheen komt, op ruige ondergronden in het buitenland (rotspartijen enz).

Dit is een groot verschil. Als jij vooral windstil weer hebt, dan kom je met een niet erg stabiel statief vaak nog wel weg. In ruigere omstandigheden (vaak juist interessant) geldt eigenlijk heel simpel: hoe stabieler, hoe beter. Dit kan het verschil zijn tussen een gaaf raak en bijzonder shot of een onscherpe foto en teleurstelling.

Belangrijke eigenschappen van statief voor landschapsfotografie

Er zijn te veel statieven om hier allerlei specifieke modellen te bespreken. Daarom wil ik je leren wat belangrijke eigenschappen zijn, zodat je ze zelf kan vergelijken op die punten.

Carbon of aluminium statief?

Aluminium of carbon zijn veel gebruikte materialen. Carbon is vaak lichter en duurder, wel stabiel ook. Carbon is zeker een goede keuze, maar het kost je dus wat meer. De vraag is of je dat budget hebt of het ervoor over hebt.

Ook wordt aluminium erg koud, hoewel je ook iets om de poten kan doen om het beter vast te pakken (soms zit hier ook een soort foam omheen).

Middenzuil of niet?

Een statief heeft drie poten en de meeste statieven hebben in het midden een kolom/middenzuil zitten. Zo ben ik ook begonnen. En het is ook te gebruiken. Neem je een statief zonder middenzuil, dan is deze nog stabieler.

Groot nadeel voor de meeste mensen is dat die statieven het duurste zijn, vaak 300 euro of meer. Dit kan ook oplopen tot boven de 1000 euro bij sommige statieven. Nu kan ik me voorstellen dan dit in het begin te veel van het goede is.

Weet echter dat  de stabielste statieven en professionals vaak graag een statief hebben zonder middenkolom vanwege meer stabiliteit. En zij fotograferen vaak ook bij ruige omstandigheden, dat is nu eenmaal fotogeniek.


Hoeveel pootsegmenten?

Hoe minder, hoe stabieler. 3 pootsegmenten is dus vaak stabieler dan 4 (hoewel ook de dikte natuurlijk uitmaakt). Heb je meer pootsegmenten, dan worden de poten steeds dunner want het dunnere segment moet in het segment daarboven schuiven. Het onderste segment wordt zo steeds dunner.

Het voordeel van meer pootsegmenten is dat het statief kleiner is als het in elkaar is geschoven.

Maximale hoogte

Dit hangt ook af van je fotografie en ook van je eigen lengte. Het is prettig om niet krom te hoeven staan om te fotograferen (heb ik wel gehad met mijn lengte, 2.02 cm ;-). Ook kan je soms een betere compositie maken omdat je net wat hoger kan fotograferen.

Hoger betekent als je met een middenkolom werkt (en die helemaal omhoog schuift) ook minder stabiel. Dat verschil is er zeker met wat meer wind.

Het statief hoeft niet zo lang te zijn als jouw lichaamslengte, want er komt nog een kop bovenop en daarbovenop nog je camera.

Minimale hoogte?

Hoe laag kan het statief? Dat is ook een interessante vraag. Soms is laag bij de grond heel mooi. Nu is dat voor macrofotografie vaak nog wat vaker aan de orde. Toch kan het bij landschappen ook de moeite waard zijn om een heel laag standpunt in te kunnen nemen. Bijvoornbeeld omdat de voorgrond heel interessant is.

Heb je een statief met een middenzuil (middenkolom), dan kan je die bij sommige statieven (zeker niet alle) omkeren om een laagstandpunt in te kunnen nemen. Kan dit niet? Dan kom je vaak een stuk hoger uit. Let hier even op, zeker als je naast landschappen ook houdt van macrofotografie.

Draaisluiting of cllipsluiting

Je hebt draaisluitingen of clipsluitingen. Dit bepaalt hoe je de poten verstelt en vastdraait op de juiste hoogte. Draaisluitingen zijn minder gevoelig voor viezigheid. Clipsluitingen kunnen na verloop van tijd soms ook heel moeilijk versteld worden. Draaisluitingen zijn ook nieuwer, dit werkt wat mij betreft prettig en zou mijn voorkeur hebben bij landschapsfotografie omdat je regelmatig met viezigheid te maken kan krijgen.

Welk merk statief?


Vaak krijg ik deze vraag. Er zijn meerdere merken, wat is het beste merk voor jou? Bekijk zelf de eigenschappen van het betreffende statief. Bekende merken zijn bijvoorbeeld: Benro, Manfrotto, Gitzo (professioneel en prijzig), Sirui (ook reisstatieven voor landschapsdsfotografie) en Lenovo.

Welke statiefkop voor landschapsfotografie?

Wat is de beste statiefkop? Er zijn meerdere statiefkoppen op de markt. 3 wil ik er hier bespreken en bekijken welke het meeste worden gebruikt en het meest geschikt zijn voor jou.

1. Driewegkop

Elke as heeft een eigen hendel. Links of rechts. Boven of beneden. En kantelen. Dit wordt vaak in een studio gebruikt. Je moet elke as dus afzonderlijk goed instellen voor de juiste positie. Dit kost relatief veel tijd.

En misschien denk je dat je bij landschapsfotografie veel tijd hebt. Oke, het is dan geen wildlifefotografie, maar toch moet je snel kunnen zijn. Die ene lichtstraal door de wolken is soms ineens weer weg. Snelheid doet er zeker toe en daarom raad ik deze kop af voor landschapsfotografie.

2. Balhoofd

Dit is de meest gebruikte soort kop. Voordeel, het werkt lekker intuïtief. Je moet soms eventjes zoeken naar de rechte positie maar erover nadenken hoef je in ieder geval niet en het is de snelste manier van aanpassen. Dit gebruik ik zelf ook.

Let op een aantal dingen bij een balhoofd: maximaal belastbaar gewicht (zorg dat het minimaal 2x het gewicht is van je zwaarste combinatie van camera en lens). En houdt er rekening mee dat je in de toekomst misschien toch die zwaardere 100-400mm lens (bijvoorbeeld) wil.

Weerstand. Een aparte prettige knop voor weerstand is handiger, dan kan je de bal positioneren en dan valt niet je camera ineens naar links of rechts. Een degelijk balhoofd zou ik je zeker aanraden.

3. Geared head

Dit is een kop waarmee je heel verfijnd je compositie kan aanpassen. Het is eigenlijk speciale driewegkop.

Het kan ook grof trouwens en daarna kan je het nog heel precies verfijnen met een andere hendel (dit is het voordeel, er zitten verfijnde tandwieltjes in waarmee je nauwkeuriger werkt). Nadelen zijn er ook: de prijs (vaak duur) en het duurt ook weer wat langer want het is geen balhoofd. Je moet de verschillende assen dus allemaal afzonderlijk afstellen. Sowieso is dit meer voor professionals wat mij betreft.

Ik heb hier vroeger mee gewerkt, maar ben door de snelheid uiteindelijk toch terug gegaan naar een balhoofd. Voor de meeste mensen raad ik dan ook geen geared head aan voor landschapsfotografie, de snelheid is ook belangrijk en daarop lever je te veel in.

Extra tips statief landschapsfotografie

  • Koop een snelkoppelingsplaat. Die schroef je vast onder je camera en dan zet je deze sneller op je statief. Zo hoef je niet je hele camera telkens op je statief te draaien of eraf te halen. Bij beginners zit die snelkoppelingsplaat (Soms van plastic; geen aanrader) te los onder hun camera. Zorg dat deze geen speling heeft!
  • Houd je statief schoon als je aan zee werkt. Zout is nergens goed voor en gaat bijten. Neem je statief na afloop mee onder de douche. Eigenlijk moet je hem compleet uit elkaar halen, schoonmaken en weer in elkaar zitten. In de praktijk vind ik dat lastig. Echter ik weet wel dat hij zo minder lang meegaat (omdat ik dat niet doe).
  • Een goed statief gaat lang mee. Veel langer dan een camera bijvoorbeeld. Investeer in een goed statief als je jouw landschapsfotografie serieuzer wil nemen.

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie & Ontdek de Creatieve Lens


Gratis Natuurfotografie Boek downloaden >> (klik op het geel)

  • In deze 10 onmisbare stappen naar krachtige natuurfotografie & landschapsfotografie
  • Duidelijke uitleg met 50+ inspirerende voorbeeldfoto’s met uitleg, volop landschapsfoto's
  • 50 pagina’s waardevolle tips
  • Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
  • Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
  • Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle 300+ Videolessen, stap-voor-stap uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen. Inclusief meer dan 100 video's over landschapsfotografie, ook aan de kust!

Meer populaire artikelen 

Stel onderaan je vragen over een statief voor landschapsfotografie  & krijg persoonlijk aankoopadvies op maat   

Scroll naar beneden. 

  • Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
  • Geef even genoeg informatie (hoe meer, hoe beter): je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.