Fotograferen op Safari: Dieren & Wildlife

Joris Dijkema

Dieren fotograferen op safari, het is een droom voor veel dierenliefhebbers. Is Nederland misschien te klein voor je geworden en wil je meer uitdaging en meer avontuur? Bij safari denken we aan Afrika. Grote en gevaarlijke dieren en natuurlijk oneindig veel fotomomenten. Maar hoe pak je dit op een goede manier aan? Wat neem je mee? Welke lenzen? Voorbereiding en meer. Hieronder mijn tips voor een onvergetelijke ervaring.

Inhoudsopgave

Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.


Goed om te weten, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Omdat het heel moeilijk blijft keuzes te maken kan jij gratis persoonlijk aankoopadvies krijgen.

1. Onderzoek

Ga eerst voor jezelf na wat je precies zou willen fotograferen. Ga je specifiek voor een bepaald dier of bepaalde dieren. Of wil je misschien een bijzondere gebeurtenis vastleggen zoals de trek van zebra’s en gnoes. Ga voor jezelf na wat je het liefst zou willen en ga dan op onderzoek uit. Zoek uit wat de beste plek is en vooral ook wat de beste periode is om te gaan. Je kunt diverse reisbureaus benaderen, naar een fotobeurs gaan of fotografen benaderen die al eens zo een reis gemaakt hebben. Zorg dat je veel informatie tot je krijgt voordat je een uiteindelijke keuze maakt. Grote kans immers dat het de trip van je leven wordt en dan wil je wel vrij zeker zijn dat je iets mooi te zien krijgt.

2. Klaar voor de safari fotografie

Lees je goed in en laat je goed informeren van tevoren. Wat voor inentingen heb je nodig? Zijn er andere voorzorgsmaatregelen die je moet treffen betreft insecten. Welke giftige dieren komen er zoal voor? Wat mag je meenemen en wat absoluut niet. Het lijkt leuk om een souvenir mee te nemen naar huis, maar laat je eerst informeren wat verboden is voordat je problemen krijgt met de douane. Zoek uit of je van tevoren bepaalde excursies waar je graag aan mee zou willen doen kunt boeken. Zo verzeker je jezelf van een plek. Zorg voor een goede reisgids om mee te nemen. En eventueel een boekje met de diverse diersoorten die je kunt gaan treffen. Let op of je goed verzekerd bent. En vraag na hoe veel bagage je mee mag nemen. Zorg dat je camera veilig ingepakt is.

Ook in Afrika kan het soms verraderlijk koud zijn en veel regenen. Hou hier rekening mee als je je kleding inpakt.

Foto: Wim Rutgers

3. Wat neem je mee op safari?

Zorg in ieder geval voor meer dan voldoende geheugenkaartjes. En zorg ook voor voldoende accu’s. Neem het liefst meerdere (kleinere) geheugenkaartjes mee. Anders zit je gelijk zonder als er eentje stuk mocht gaan. En meestal bevindt je je in een gebied waar niet zomaar een fotowinkel om de hoek zit. Hou hier rekening mee. Neem bij voorkeur ook twee body’s mee. Om dezelfde reden. En het is handig om twee body’s met verschillende lenzen bij de hand te hebben om mee te werken. Zo kun je sneller reageren en hoef je niet steeds je lens te wisselen in een stoffige omgeving. Zorg van tevoren dat je apparatuur schoon is en check of alles nog naar behoren werkt. Mocht je een nieuwe camera en/of lens hebben aangeschaft voor je trip zorg dan dat je voor de vakantie een aantal keren gaat fotograferen met je nieuwe aanwinst(en). Zo raak je vertrouwd en kom je niet voor verrassingen te staan als “het moment” daar is. Neem de gebruiksaanwijzing mee van je camera. Mocht hij een error geven of een ander probleem voordoen dat kun je in het boekje kijken hoe te handelen. Zorg voor een goede verzekering van je apparatuur. Schrijf van tevoren de registratienummers op of maak er een foto van. Zo kun je bewijzen welke apparatuur van jou is. Zorg dat je apparatuur goed ingepakt is. Zorg voor een stevige tas of koffer. Rol je lenzen en/of body eventueel in bubbeltjesplastic. Voor vervoer veiliger om body en lens los van mekaar te laten??? Niet alleen tijdens de vliegreis maar ook tijdens een safari op onverharde wegen kan de auto zo heen en weer schudden dat je apparatuur kan beschadigen als je het niet goed beschermd.

4. Beste lens voor safari 

Voor fotografie op safari heb je bij voorkeur minimaal een 300 mm lens (echt minimum is 200 mm met een cropcamera maar liever meer). De dieren komen niet altijd even dichtbij als je zou willen. Handig is om ook een zoomlens te gebruiken. Zo ben je flexibeler. Populair zijn tegenwoordig ook lenzen als Tamron 18-400 mm of 100-400 mm. Wil je ook vogels fotograferen zorg dan voor een 500mm lens. Het is handig om ook een groothoeklens mee te nemen. Soms komen dieren wel erg dichtbij of wil je het mooie landschap ook fotograferen.

5. Schoonmaken

Tijdens een safari kan er veel stof op je lens of body komen. Om stof of zand te verwijderen gebruik je bij voorkeur een blaasbalg of een kwastje. Anders is de kans groot dat het zand gaat krassen. Zorg ook dat je altijd een doekje bij je hebt om vlekjes of eventuele waterdruppels weg te vegen. Check thuis of je sensor schoon is. Wissen je lenzen zo min mogelijk om stof in je camera te voorkomen.

Tip: Zorg bij voorkeur voor 2 body’s met verschillende lenzen. Zo voorkom je dat je midden in de stoffige savanne je lenzen moet wisselen. Stof in je camera is funest.

6. Stabiliteit

Tijdens een safari kan of mag je niet uit de auto stappen. Dat is ook wel logisch met allemaal gevaarlijke dieren in de buurt. Je wilt immers nog wel je eigen foto’s terug kunnen kijken J Je hebt dus niet zo veel aan een driepootstatief. Veel makkelijker en handzamer is een eenpootstatief. Die kun je tussen je benen klemmen in de auto en zo heb je genoeg stabiliteit. Een andere optie is een goede rijstzak of bonenzak. Denk aan een dubbele rijstzak die je over de autodeur kunt hangen. Zo heb je een hele stabiele ondergrond voor je camera.

Foto cursist Christa Kleipas

7. Opslag van safari foto’s 

Omdat je veel foto’s gaat maken en ook veel bijzondere foto’s is het aan te raden om ze goed en veilig op te slaan. Een geheugenkaartje kan altijd stuk gaan of je kunt er een verliezen. Dan ben je in een klap die dynamische foto kwijt van een leeuw die een zebra vangt. En dat wil je uiteraard niet. Het beste is om een kleine compacte laptop mee te nemen. Zodra je in het hotel bent kun je je foto’s op de laptop zetten en eventueel in de cloud zodat ze veilig zijn. Groot voordeel is dat je ook meteen een groter scherm hebt om de foto’s te beoordelen. Je kunt zelfs een fotobewerkingsprogramma op je laptop zetten als je meteen aan de slag wilt met je foto’s. Zorg bij voorkeur voor een laptop met minimaal 500GB opslag. En liefst met een USB 3.0 aansluiting zodat je de foto’s snel kunt importeren. Neem voor de zekerheid nog een kaartlezer mee. Je kunt als extra nog een externe harde schijf meenemen. Deze is handzaam waardoor je hem in een kluis stoppen. Daarnaast is het niet zo diefstalgevoelig als een laptop. Wil je helemaal compact reizen kies dan voor een image tank.

8. Tijdstip/periode

Om je kansen te vergroten is het handig om te weten wat een goede periode is om op safari te gaan. In de zomerperiode is het vreselijk heet. De meeste dieren schuilen en als ze al te zien zijn dan liggen ze te rusten of zijn ze lusteloos. Ook voor jezelf is dit geen fijne periode om in de bloedhitte rond te rijden. De beste periode om op safari te gaan is dus de winterperiode. De meeste planten dragen geen blad waardoor je beter kunt kijken. Voedsel is wat schaarser waardoor dieren vaker naar open plekken gedreven worden. De dieren zijn ook actiever omdat het koeler is. Het beste tijdstip is in de ochtend of in de avond. Voordeel is dat het dan koeler is en de dieren dus ook actiever zijn. Nu zijn er zowel dieren te zien die in de nacht actief zijn en dieren die overdag actief zijn. Zo heb je dus de meeste kans om dieren te zien. Het loont hier de moeite om voor zonsopkomst op te staan. Daarnaast heb je mooi zacht licht wat veel beter werkt dan harde schaduwen die je veelal op het midden van de dag hebt.

9. Auto huren/goede plek

Je kunt er voor kiezen om met een gids mee te gaan het park in. Een gids weet precies wat er te zien is en waar je moet zoeken. Daarnaast heeft hij veel kennis en kan alle vragen beantwoorden. Vooral als je de eerste keer op safari gaat of als je echte zeldzame dieren wilt zien is een gids aan te raden. Meestal zit je met meerdere mensen in een jeep. Dan is het wel zaak om een gunstige plek te kiezen. De beste plek om foto’s te maken is meestal naast de chauffeur. Als je achterin zit dan zit je op zich hoger en heb je meer overzicht. Maar je kunt geen foto’s op ooghoogte maken en dat maakt het een stuk minder interessant. Als je naast de chauffeur zit kun je niet alleen op ooghoogte fotograferen, maar ook kun je de dieren van voren fotograferen. Nadeel van mee gaan met een gids is dat je afhankelijk bent van waar hij naartoe gaat en hoe lang je ergers stil staat. Wil je meer vrijheid dan is het verstandig om zelf een auto te huren. Let op hoe de wegen zijn in het park waar je naartoe gaat. Sommige parken zijn alleen toegankelijk met een 4×4. Dit kan ook per seizoen verschillen. Andere parken zijn weer prima te doen met een personenauto. Voordeel van een personenauto is dat je lager zit en zo mooiere foto’s kunt maken op ooghoogte. In een 4×4 heb je weer meer overzicht.

10. Ken je apparatuur

Zorg dat je van tevoren vertrouwd raakt met je apparatuur. Als je de “reis van je leven” maakt wil je alle kansen optimaal benutten. Zorg dat je voor je vakantie veel oefent. Volg een cursus of workshop (volg een van mijn cursussen of workshops) waarbij je meer leert over je camera instellen. Er zijn momenten waarbij dieren stilstaan en je op je gemak alles in kunt stellen. Maar er zijn even zo veel momenten waarop je snel moet handelen en dan is het goed als je blindelings je knopjes en instellingen kunt vinden. Neem de gebruiksaanwijzing nog een paar keer door. Je kunt op internet nog wat foto’s opzoeken om inspiratie op te doen. Kortom zorg dat je goed voorbereidt bent.

Foto: cursist Christa Kleipas

11. Vanuit de auto dieren fotograferen

Het lijkt aantrekkelijk om zo veel mogelijk rond te rijden op safari. Tot dat je iets ziet of tegenkomt wat de moeite waard is voor een foto. Dit is echter niet de meest efficiënte manier om sprekende foto’s te maken. Je kunt het beste een mooie plek uitkiezen. Denk aan een stukje bos of een waterpoel. Zet de auto hier neer en heb geduld. Vaak komen de dieren vanzelf als je een tijdje stilstaat.

12. Dieren spotten

Je zou denken dat het een makkie is om dieren te spotten op de savanne. Vooral de grote dieren. Dit kan echter best tegenvallen. Dat is ook een reden dat het de eerst keer verstandig is om met een gids en/of andere mensen mee te gaan. Met meer ogen kun je ook meer ontdekken en mis je minder bijzondere momenten. Je kunt oefenen met kijken en er zo beter in worden. Ga wat vaker de natuur in vóór je vakantie en train jezelf om dieren te zien. Uiteraard is het verstandig om een verrekijker mee te nemen. Na wat oefenen gaat het steeds beter en ga je steeds meer zien.

Bereid je thuis voor door vast te kijken welke dieren er in het gebied voorkomen. Zo weet je wat je ongeveer kunt verwachten.

13. Gebruik je zintuigen

Rijdt met het raam open tijdens je trip. Geuren kunnen je veel vertellen. Bijvoorbeeld van verse uitwerpselen. Dat betekend dat er een dier in de buurt moet zijn. Of de geur van een kadaver. Daar komen altijd erg veel dieren op af zoals jakhalzen, hyena’s en gieren. Geluiden kunnen je ook veel vertellen. Denk aan een groep impala’s die ineens alarm slaat omdat er een roofdier in de buurt is. Natuurlijk blijft kijken ook heel belangrijk om te bepalen of er iets zit. Als je bijvoorbeeld een groep gieren ziet rondcirkelen dan is de kans groot dat daar net een dier gedood is. Hou je zintuigen op scherp en let op deze signalen. Zo kun je nog beter inspelen op de dieren en vergroot je je kansen.

14. Gebieden

Je zult verschillende gebieden en type terrein tegenkomen tijdens je safari. Ze hebben allemaal hun eigen charmes. Bij waterplassen en rivieren zal je altijd veel dieren tegenkomen. Sommige dieren zitten alleen maar in of bij het water zoals krokodillen en nijlpaarden. Maar in een omgeving die voornamelijk droog is trek een waterplas ook vele dieren aan die komen drinken. Ook vogels zijn vaak aanwezig bij water. In de buurt van water vindt je meestal stukjes bosgebied. Hier staan vaak grote oude bomen. In het bos is het spotten en fotograferen van dieren wat meer een uitdaging dan op de open vlaktes. Je kunt hier wel bijzondere soorten tegenkomen die je niet zo snel op andere plekken ziet. Denk aan vogels, apen en luipaarden. Je kunt stukken woestijn of semiwoestijn tegen komen. Hier is meestal niet zo veel te zien. Tenzij je precies weet waar je moet zoeken. Na een regenbui zijn er meer dieren en vooral ook planten. Maar een regenbui in de woestijn is uiteraard een zeldzaamheid. De open savanne is meest geschikte plek om dieren te zien en te fotograferen. Je hebt een wijds uitzicht. Ook dieren vinden dat prettig omdat ze zo op tijd een roofdier kunnen ontdekken. De dieren hier zijn vrij goed te benaderen.

Foto cursist Christa Kleipas

15. Omgeving

Het landschap is vaak prachtig. Vooral als je mooi licht hebt. Let daarom niet alleen op de dieren, maar blijf ook alert op mooie landschappen, bomen en details. Neem bij het fotograferen van een dier ook eens de omgeving mee. Dit zorgt meestal voor een krachtige foto. Je laat het dier in zijn natuurlijke omgeving zien. Plaats een dier bij voorkeur niet in het midden. Let op dat ze horizon recht is. Ook de horizon plaats je uit het midden. Zo benadruk je de kracht van een mooie lucht of een mooie voorgrond. Gebruik een klein diafragma, dus een hoog F-getal, om zo veel mogelijk schept te krijgen.

Tip: Neem ook de omgeving mee bij het fotograferen. Zo kun je ook laten zien dat je deze foto niet zomaar in Artis gemaakt hebt J

16. Individu of groep

Als de dieren dicht bij staan of de omgeving is onrustig kun je het best een individu er uit kiezen en een portret maken. Zo voorkom je storende elementen in de omgeving. En de foto krijgt meteen een sprekende en intiemere uitstraling. Stel scherp op de ogen. Die vertellen het verhaal. Probeer zo veel mogelijk op ooghoogte te fotograferen. Daar komt een telelens ook goed van pas. Doordat je een dier fotografeert die verder weg is krijgt je automatisch de indruk dat je op ooghoogte fotografeert. Je kunt een individu ook laten zien in zijn omgeving. Denk aan een luipaard die in een boom zit of een drinkende impala bij een waterplas. Er zijn ook veel dieren die in groepen leven. Vooral als de dieren verder weg zijn is het mooi om een groep te fotograferen. Let goed op dat er geen halve dieren op je foto staan. Let op leuke momenten. Bijvoorbeeld een dier die net zijn kop boven de rest van de kudde uitsteekt. Als je een grote kudde wilt fotograferen is het mooi om een groothoeklens te gebruiken. Dan kun je laten zien hoe imposant zo een grote groep dieren is.

17. Speciale momenten

Je kunt allerlei speciale momenten tegenkomen om te fotograferen. Wat dacht je bijvoorbeeld van intieme foto’s van de geboorte van een dier. Dat kun je zomaar zien op de savanne. Waar leven is is ook dood. Het is een plek van overleven en er wordt dus ook gejaagd. Hoewel het niet een van de fijnste taferelen is om naar te kijken hoort dat ook bij de natuur. Vooral foto’s van de jacht zelf kunnen spectaculaire beelden opleveren. Meestal mislukt de jacht. Dus je kunt ook mooie foto’s maken zonder dat er slachtoffers vallen J Let op interactie tussen dieren. Bijvoorbeeld stokstaartjes die mekaar vlooien. En dartelende jonge zebra’s. Hou je ogen open voor dit soort momenten voor mooie en sprekende foto’s

18. Snelheid

Veel spannende momenten duren maar heel kort. Denk aan jagen, rennen, vliegen en springen. Blijf alert. De kans is groot dat je de aandacht wat verliest als je lang op een plek zit. Maar er kan plotseling van alles gebeuren. En dan is het zonde als je er niet “klaar” voor bent. Check daarom regelmatig je instellingen en blijf goed om je heen kijken. Zorg dat alles op scherp staat. Zo heb je de meeste kans om een snelle actie te fotograferen. Zet je camera desnoods op de AV-stand waarbij je alleen de diafragma in hoeft te stellen. Zo hoef je je niet druk te maken over je belichting als er plotseling iets gebeurd. Als er actie is dan is een ding heel belangrijk: Blijven klikken. Blijf het dier of de actie volgen en blijf klikken. Als alles voorbij is en het is weer rustig dan kun je checken of het die ene gave foto er tussen zit.

19. Niet alleen de “Big Five”

Hoewel het aantrekkelijk is om je te richten op de grote dieren die echt sprekend zijn voor een safari, zoals olifanten, leeuwen en buffels, zijn er nog tal van andere dingen te zien. Het zou jammer zijn als je je alleen maar op het grote wild focust. Afhankelijk van in welk gebied je bent zijn er ook veel kleinere zoogdieren te zien die de moeite waard zijn voor een mooie foto. Denk bijvoorbeeld aan stokstaartjes, wrattenzwijnen, apen en gazelle. Daarnaast zijn er vaak wel vogels te zien. Op de savanne zie je bijna altijd wel een gezellig groepje parelhoentjes lopen. Bij een kadaver vindt je vaak gieren. En verder kom je overal wel vogels tegen als je er op let. Sommige met de prachtigste kleuren. Het zou jammer zijn om deze te missen. Natuurlijk leven er ook tal van reptielen en insecten. Deze zijn meer geschikt om te fotograferen bij een wandelsafari omdat je dan dichter bij kunt komen.

20. Hou je aan de regels

Hou je vooral aan de regels die gelden in een wildpark. Deze zijn voor de veiligheid van de dieren en voor jou veiligheid. Hou je in ieder geval aan de volgende regels:
– Niet voeren! Deze regel geldt vrijwel overal. Als je voert dan raken de dieren namelijk gewend aan mensen en kunnen ze eerder agressief worden. Daarbij verstoor je hun natuurlijke gedrag en evenwicht.
– Verstoor zo min mogelijk. Wijk niet van de wegen en paden af. Beweeg je zo rustig mogelijk en maak zo min mogelijk geluid. Dan heb je het meeste kans om dieren te zien. Maak niks kapot en laat geen troep achter. Jaag dieren niet op en bezorg ze geen onnodige stress.
– Let goed op het gedrag van de dieren. Onthoud dat je in hún domein bent. Je bent een gast in hun leefomgeving. Luister daarom naar de dieren. Laten ze merken dat ze willen dat je weg gaat luister hier dan naar. Blijf altijd alert op deze signalen.
– Ieder park heeft zijn eigen parkregels. Zorg dat je deze kent. In veel parken mag je bijvoorbeeld absoluut niet de auto uit omdat er gevaarlijke dieren rondlopen. Hou je hier aan en wees niet eigenlijs door de denken dat je best even een stapje buiten de auto kan zetten. Ook al lijken sommige dieren loom, ze kunnen ontzettend snel zijn. En je wilt liever niet eindigen als een biefstukje voor de leeuwen J

Tip: Je zou denken dat je op moet passen voor leeuwen en andere roofdieren. De meest gevaarlijke dieren zijn echter de grote planteneters. Laat je niet in de war brengen door het uiterlijk van een dier. Ook al lijken ze sloom, ze kunnen ontzettend snel zijn. Het dier in Afrika wat de meeste menselijke slachtoffers op zijn naam heeft is verrassend genoeg…. Het nijlpaard.

21. Geniet

Je zit niet naar een natuurdocu van National Geographic te kijken maar je bent nu echt aanwezig op een van de mooiste plekken die er zijn. Laat dat tot je doordringen en leg af en toe ook eens je camera neer om te genieten van alles om je heen.

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Fotografie & Ontdek de Creatieve Lens


Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie  downloaden  >>(klik op de gele tekst).

  • In deze 10 onmisbare stappen naar betere fotografie
  • Duidelijke uitleg met inspirerende voorbeeldfoto’s
  • 50+ pagina’s waardevolle tips
  • Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
  • Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
  • Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen, stap-voor-stap uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.

Bekijk ook deze artikelen over dieren

Stel onderaan je vragen of ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies van mij 🙂

Scroll naar beneden. 

  • Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
  • Geef even genoeg informatie: je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.