66 Tips voor prachtige fotografie in de herfst

Joris Dijkema

De herfst is een van de kleurrijkste seizoenen, heel fotogeniek. Wat kun je mooi fotograferen in de herfst en hoe? Hoe leg je de sfeer vast?

Inhoudsopgave:

Per onderwerp hieronder vind je in dit artikel meerdere tips

Herfstbladeren
Spinnenwebben
Herfstvruchten
Mist
Stilleven
Planten
Druppels
Zonneharp
Regen
Apparatuur beschermen
Pas je witbalans aan
Dieren
Het weer in de herfst
Het herfstbos fotograferen

Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Fotografie te downloaden >>(klik op de gele tekst). Ontdek de 10 onmisbare stappen voor betere fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, tips over techniek en boordevol inspirerende foto’s met uitleg erbij.

1. Herfstbladeren

Een van de belangrijkste kenmerken van de herfst is dat de bladeren verkleuren. Zo komen de prachtigste combinaties van rood, oranje en geel tevoorschijn. Ga er eens op uit om de bladeren mooi in beeld te brengen. Kijk goed rond voor mooie exemplaren met bijzondere vormen.

2) Zoom eens in op een mooi gekleurd blad. Soms zie je zelfs in een enkel blad een heel palet aan verschillende kleuren. Vooral met tegenlicht springt het er nog meer uit. In de herfstzon zie je mooi de nerven van de bladeren.

3) Je kunt een enkel blad proberen. Of kies een mooie tak uit. Zorg dat je in de richting waarin de tak groeit meer ruimte over laat in je foto. Zo zorg je voor een mooi evenwichtig beeld en is je foto meer in balans.

4) Ook bladeren die op de grond liggen kunnen voor een mooi beeld zorgen. Wat dacht je van een blad in een plas of die op het water drijft. Je kunt natuurlijk ook zelf een mooi blad op het water leggen. Druppels voegen iets extra’s toe.

5. Spinnenwebben

In de herfst is het spinnentijd. Veel spinnen hebben nu hun paartijd. De spinnen zijn op hun grootst en de webben zijn goed zichtbaar. Een spinnenweb is erg mooi om mee te spelen in je foto. Het wordt helemaal een feestje als het net heeft geregend.

6) De druppels blijven dan prachtig in het web hangen. Dit is ook het geval als je vroeg uit de veren bent en er dauwdruppeltjes op het web zitten. Dat geeft een prachtig effect. Niet alleen is de structuur van het web beter te zien, maar het lijkt ook te sprankelen.

7) Experimenteer eens met een totaalbeeld van de spinnenweb in zijn omgeving tot het laten zien van de details. Voor de laatste gebruik je meestal een macrolens.

8) Neem ook de spin mee in de foto als die aanwezig is. Vooral met de herfstkleuren op de achtergrond heb je gegarandeerd een prachtig beeld.

9) Of probeer ook eens een zwart/wit opname om de contrasten extra naar voren te laten komen. Om het web nog beter uit te laten komen fotografeer je met tegenlicht. Zorg dat je de zon zelf niet in beeld hebt. En fotografeer het web op ooghoogte of vanaf een iets lager standpunt. Let op dat je een relatief rustige achtergrond hebt of gebruik een laag F-getal (groot diafragma) voor een mooi zacht beeld.

10) Spinnenwebben zijn niet altijd goed te zien op een foto. Let goed op de achtergrond zodat het web (met druppels) er echt uit springt.

11. Herfstvruchten

In de herfst laten veel bomen hun zaden of vruchten vallen. Typische herfstvruchten zijn bijvoorbeeld kastanjes, eikels, tamme kastanjes en dennenappels. Ze hebben mooie kleuren en structuren. Ga eens op zoek naar wat mooie exemplaren en neem ze mee.

12) Je komt vanzelf een setting tegen die je mooi vindt. Leg een kastanje bijvoorbeeld eens in het mos. Of tegen de stam van een boom. Je kunt eindeloos uitproberen wat nu het ultieme herfstbeeld is.

13) Je kunt in deze tijd ook veel bessen vinden in allerlei kleuren. Denk bijvoorbeeld aan de mooie kardinaalsmuts. De vruchten van deze stuik springen er uit met hun felroze en oranje kleur. Of de duindoorn met prachtige oranje trossen. Zoek een mooi trosje uit en breng deze ook eens mooi in beeld. De foto krijgt extra sfeer als er nog waterdruppels aan de besjes hangen.

14. Mist

De herfst is echt het seizoen van mist. Mist ontstaat het hele jaar door, maar in de herfst en winter is de kans op mist veel groter en blijft het langer hangen. Mist is er soms in de avond, maar vooral in de ochtend. Aangezien mist niet erg lang blijft hangen geldt: pak het moment.

15) Check de kans op mist van tevoren bij de weersvoorspelling en speel daar meteen op in om de wekker een uurtje vroeger te zetten en op pad te gaan. De meeste kans op mist heb je op open velden, boven water en in het bos.

16) Met mist fotograferen heeft meerdere voordelen. Je creëert diepte in je foto doordat objecten die verder weg zijn wegvallen in de mist. De foto’s krijgen een mysterieuze sfeer en de fantasie van de kijker wordt geprikkeld. Tot slot is het een perfecte manier om een rustig beeld te creëren omdat veel storende elementen wegvallen.

17) Fotografeer bij voorkeur vanaf een statief want het licht is meestal beperkt. Let ook goed op de belichting en kijk op je scherm als je de foto hebt genomen. Als de foto niet goed is belicht, corrigeer dit dan zelf. Zorg dat je je camera goed kan instellen. Soms is het nodig om je foto te overbelichten of te onderbelichten.

18) Scherpstellen gaat niet altijd in de mist. Als je merkt dat de camera hier moeite mee heeft stel dan handmatig scherp. Het helpt ook om zelf niet midden in de mist te gaan staan maar liever een ander (hoger) standpunt op te zoeken van waar je de mist op afstand fotografeert. Gebruik eventueel focus peaking als je camera dit heeft zodat de randen van je onderwerp oplichten wanneer je manueel goed hebt scherpgesteld.

19) Mist bestaat uit hele kleine waterdruppeltjes. Let goed op dat je camera niet te vochtig wordt en neem een doekje mee om hem droog te vegen.

20. Stilleven

Gekleurde bladeren, kastanje, eikels, bessen en nog veel meer. Er zijn genoeg mooie elementen te vinden die de herfst symboliseren. Vaak met de prachtigste kleuren. Probeer eens te spelen met verschillende onderwerpen. Zoek bijvoorbeeld een mooie oude boomstam waar je wat herfstbladeren en vruchten op kunt leggen.

21) Als het een regenachtige dag is kun je ook binnen creatief aan de slag gaan om je eigen stilleven te maken. Neem wat mos mee of een stuk schors en kleed deze aan met mooie herfstschatten die je gevonden hebt in het bos of park. Ook voor kinderen is dit ontzettend leuk om te doen.

22) Speel met kleuren en zoom in op de details. Je werkt meestal op een klein oppervlak. Je kunt een vel papier of doek nemen om een rustige achtergrond te creëren. Maak bijvoorbeeld eerst buiten een mooie en neutrale herfstfoto en print die uit als achtergrond.

23) Wil je je herfst stilleven nog meer laten stralen, gebruik dan eens een plantenspuit om druppeltjes te creëren. Of neem een stuk zilver of goud hobbykarton of een stukje aluminiumfolie om je eigen reflector te creëren voor extra sfeer.

Wil je je herfst stilleven nog meer laten stralen, gebruik dan eens een plantenspuit om druppeltjes te creëren.

24. Planten

De meeste mensen hebben vaak de neiging om alleen de mooie en frisse plantjes en bloemen op de foto te zetten. De herfst is een overgang waarin de natuur zich klaarmaakt voor de winter. Veel bloemen en planten sterven af. Kijk eens op een andere manier en zie de schoonheid in uitgedroogde planten en bloemen. De bruine tinten en tere blaadjes en steeltjes komen prachtig uit in de herfstzon.

25) Je kunt een verhaal vertellen door juist ook de afbraak te laten zien. Ken je een leuk plantsoentje of een bloemenperk in het park? Ga er eens naartoe en zoek bewust naar de dorre planten die je in de zomer nog in volle glorie op de foto hebt gezet. Dit geeft een mooi contrast. Of ga eens op zoek in je eigen tuin wat voor moois je kunt vinden.

26. Druppels

De herfst is doorgaans een vochtig seizoen. Veel mensen denken: “bah”, regen en nattigheid. Maar als je fotografeert kun je hier heel creatief mee omgaan. Druppels kunnen ontstaan door regen of dauw.

27) Om de natuur een beetje te helpen kun je ook zelf druppels creëren door een plantenspuit te gebruiken. Ze geven iets extra’s aan de foto. Die mooie reflectie die je in de druppel kan zien of dat het licht er mooi op valt voor een sprankelend effect.

28) De juiste lichtval is wel belangrijk. Met donker en somber weer komen de druppels minder mooi tot hun recht. Kijk goed rond naar mooie onderwerpen met druppels. Denk bijvoorbeeld aan een trosje gekleurde besjes. Een mooi gekleurd herfstblad met druppels geeft ook een sprekend beeld en benadrukt het seizoen nog sterker.

29) Maak de foto’s van dichtbij zodat je de druppels goed in beeld hebt. Dit kan met een macrolens, maar met een andere lens of simpele compact camera lukt het ook. Kruip op je onderwerp en zoek naar een spannende compositie. Het leuke aan (dauw)druppels is dat je ze overal kunt fotograferen. Van het bos tot je eigen tuin of balkon.

Het leuke aan (dauw)druppels is dat je ze overal kunt fotograferen. Van het bos tot je eigen tuin of balkon.

30. Zonneharp

Alleen de naam klinkt al sprookjesachtig, en het effect is dat ook. Een zonneharp zijn de lichtstralen van de zon die bijvoorbeeld door de bomen heen schijnt en zo een “harp” aan zonnestralen vormt. De lichtstalen zijn goed zichtbaar als de lucht vochtig is.

31) De meeste kans op zonneharpen heb je in de ochtend, als het mistig is of op een koude winterdag waarbij de rijp smelt door de zon en als damp optrekt. Het licht moet ergens doorheen schijnen om mooi verspreid te worden. Meestal vang je het licht tussen de bomen en takken door. Als de zon door de wolken schijnt ontstaat er ook soms een zonneharp.

32) Om de stralen duidelijk in beeld te krijgen is het nodig dat het licht van de zijkant of recht van voren komt. Tegen het licht in fotograferen? Jazeker. Je zorgt wel in de foto dat de zon zelf niet te zien is. De zon plaats je bijvoorbeeld achter een boom. De stralen die alle kanten op schijnen in een waaier geven een prachtig beeld.

33) Blijft zoeken naar het juiste standpunt. Een paar stappen opzij kan een wereld van verschil maken als het gaat om de kracht en zichtbaarheid van de stralen. Gebruik de bundel van stralen ook eens om een onderwerp sterk naar voren te laten komen.

34) Ga vlot te werk bij zonneharpen en maak optimaal gebruik van het moment. Voor je het weet zijn ze alweer verdwenen.

Ga vlot te werk bij zonneharpen en maak optimaal gebruik van het moment. Voor je het weet zijn ze alweer verdwenen.

35. Regen

Huh, wat? Fotograferen in de regen? Jazeker! Fotograferen in de regen kan hele verrassende beelden opleveren. Zonde om niks mee te doen. Fotografeer eens voorbijgangers in de regen. Met al die verschillende soorten paraplu’s krijg je een reeks aan vrolijke kleuren op een sombere dag.

36) Of neem een onderwerp wat je vaker fotografeert en laat de regen voor extra spanning en dynamiek zorgen. Dat werkt vooral goed bij stilstaande objecten. Als je regen fotografeert met een langere sluitertijd krijg je een prachtig dynamisch effect door de beweging van de druppels.

37) Fotografeer regen bij voorkeur vanaf een statief. Zorg dat de sluitertijd niet té lang is want anders krijg je alleen maar vage strepen en raak je het effect van regendruppels kwijt.

38) Gebruik maken van een lichtbron is een prima manier om de regen nog beter te benadrukken. Denk bijvoorbeeld aan een lantaarnpaal. Ook zonnestralen zijn een mooi middel om de regen te laten zien. De stralen komen dan bij voorkeur van de zijkant voor het beste effect.

39) Na de regen kun je perfect gebruik maken van de reflectie in de waterplassen. Dit werkt vooral mooi met straten en gebouwen. En je kunt na een regenbui op zoek gaan naar mooie druppels.

Na de regen kun je perfect gebruik maken van de reflectie in de waterplassen.

40. Apparatuur beschermen

De meeste camera’s zijn wat ze noemen “spatwater dicht”. Een paar druppels kan geen kwaad. Maar een hele regenbui daar wordt je camera niet blij van. Gebruik een regenhoes, desnoods een plastic zak en neem bijvoorbeeld een klein handdoekje mee om je apparatuur ook droog te kunnen maken.

41) Zet je zonnekap op je lens. Dit voorkomt storende druppels op de lens. Je kunt er voor kiezen om van onder een afdak te fotograferen zodat je zelf (en je camera) droog blijft. Als je in de regen staat dan moet je je camera bedekken. Dit kan al met een simpele plastic tas.

42) Het is verstandig om altijd een tasje bij je te hebben zodat je altijd iets hebt om je camera veilig in te stoppen als het plotseling gaat regenen. Als je aan de voorkant een gat knipt voor je lens en de rest van de tas over de camera trekt kun je de camera droog houden. Doe eventueel een elastiekje om de lens om te voorkomen dat het tasje gaat schuiven.

43) Uiteraard zijn er ook op maat gemaakte regenhoezen te koop. Of rainsleeve zoals ze ook wel genoemd worden. Ben je creatief? Kijk in mijn blog over papegaaiduikers hoe je zelf zo’n hippe regenhoes kan maken.

44) Bij thuiskomst na een regenachtige dag haal je de geheugenkaart en de accu uit de camera en laat deze allemaal op kamertemperatuur drogen. Laat je camera niet op een té warme plek drogen. Absoluut niet boven een kachel bijvoorbeeld want dan komt er condens in je camera en kan je camera stuk gaan.

45. Pas je witbalans aan

Wil je de kleuren die bij de herfst passen nog meer naar voren laten komen, zet je witbalans dan op “bewolkt”. Voordeel is dat de kleuren gelijk een stuk warmer worden en de mooie rode en oranje tinten een extra accent geven. in RAW kan je natuurlijk achteraf de witbalans nog aanpassen zonder enig kwaliteitsverlies.

46. Dieren

Er zijn verschillende dieren die je goed kunt fotograferen in de herfst. Zowel de damherten als de edelherten hebben hun bronsttijd in de herfst. Dit zorg er voor dat ze makkelijker te vinden zijn en beter te fotograferen. Zie ook mijn blog over Hertenfotografie voor tips.

Foto cursist: Helma van de Hamsvoord. Natuurlijk is het ook prachtig met je hond, vooral als kleuren matchen. Bekijk hier veel tips over hondenfotografie.

47) In het najaar komen veel ganzen massaal naar ons land om te overwinteren. De grote groepen die overvliegen zorgen voor een spectaculair beeld en een leuke uitdaging om te fotograferen. Vooral bij mooi ochtend of avondlicht.

48) Je kunt er voor kiezen om de mooie wolkenlucht een hoofdrol te laten spelen en de ganzen als silhouet er in te plaatsen. Als je gelukt hebt dan heb je een mooie dreigende regenlucht en valt net de zon op de groep overvliegende ganzen. Dan springen ze uit de foto. Let op deze omstandigheden en maak er gebruik van.

49) In de herfst profiteren veel dieren van de overvloed aan herfstvruchten zoals kastanjes, eikels en beukennootjes. Onder andere eekhoorns leggen een voorraad aan voor de winter. Tijdens hun zoektocht naar vruchten en noten kun je ze gemakkelijker benaderen.

50) Je kunt ze ook lokken door (verse) hazelnoten, walnoten of doppinda’s neer te leggen. Omdat ze het voedsel verstoppen zullen ze steeds weer terugkomen om nieuwe nootjes te halen. Zorg wel voor een rustige plek. In het park zijn de eekhoorns doorgaans wat minder schuw.

51. Het weer in de herfst

De herfst is ook een tijd van karakteristieke weerbeelden. We hebben al over mist en regen gehad. Maar er is meer. Je kunt de regen zelf fotograferen, maar wat dacht je van de donkere en dreigende lucht die er aan vooraf gaat.

52) Nederland staat bekend om haar mooie wolkenluchten. Ook in deze tijd van het jaar. Gebruik een dreigende lucht om je foto nog spannender te maken. Je kunt het beste je foto wat onderbelichten omdat de lucht anders te licht uitkomt in de foto en het dreigende karakter weg is.

53) Houd het weerbericht in de gaten en speel hier op in. Het is bijvoorbeeld ook mooi om een najaarsstorm vast te leggen. Ga nooit het bos in bij een flinke storm (risico op omvallende bomen of takken is te groot). Kies liever andere locaties als de polder, de stad en de kust.

Ga nooit het bos in na een flinke storm

54) Omdat je vaak met donker weer te maken hebt is de sluitertijd meestal vrij langzaam. Gebruik een stevig statief die niet zomaar om kan waaien. Verzwaar het eventueel door je rugzak aan het haakje te hangen wat onder veel statieven zit. Je kunt ook een muur, paal of iets anders gebruiken om op te steunen. Of fotografeer vanuit de auto.

55) Wind zelf kun je natuurlijk niet zien op een foto. Maar je kunt wel de beweging laten zien door bepaalde onderwerpen te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan zand, vlaggen, mensen of een veld met graan. Maak ook gebruik van water en golven. Ga eens naar de kust en leg de golven vast die tegen de pier slaan voor nog meer dynamiek in je foto. Vooral met een lange sluitertijd is de beweging goed te zien.

56) Omdat het een seizoen met veel regen is zien we ook veel… regenbogen. Een regenboog ontstaat als de zon door de regendruppels schijnt. Je moet de zon in je rug hebben. Wees snel want een regenboog kan zo weer vervagen of weg zijn. Als je geluk hebt zijn de kleuren fel en soms is er zelfs een tweede regenboog te zien.

57) Laat ook wat van het landschap zien als je een regenboog fotografeert voor een totaalbeeld. Zo geef je een mooie landschapsfoto een extra bijzondere sfeer. Het helpt meestal als je de foto iets onderbelicht. Dan komen de kleuren mooier naar voren.

58) Als het gaat onweren zoek dan tijdig dekking. Het is nu niet het moment om de fanatieke fotograaf uit te hangen. Uiteraard kun je proberen om vanaf een veilige plek de onweer op beeld vast te leggen. Zorg voor een extra langzame sluitertijd of zet je sluiter helemaal open (BULB-stand) om de kans te vergroten dat je een mooie bliksemflits kunt fotograferen.

Als het gaat onweren zoek dan tijdig dekking. Het is nu niet het moment om de fanatieke fotograaf uit te hangen. Uiteraard kun je proberen om vanaf een veilige plek de onweer op beeld vast te leggen.

59. Het herfstbos fotograferen

Uiteraard denk je bij de herfst aan een mooi herfstbos. Het is nog niet zo makkelijk om dit mooi op de foto te zetten. Hieronder een paar tips.

60) De beste periode waarin de herfstkleuren het mooiste naar voren komen is meestal de laatste week van oktober en de eerste weken van november. Dan komen de mooie rode, oranje en gele kleuren het best tot zijn recht.

61) Het beeld van een bos kan best druk overkomen. Zorg voor rust in je foto. Fotografeer bijvoorbeeld een mooie bomenlaan. Of neem een tak die karakteristiek uitsteekt en die mooi gekleurd is. Let op natuurlijk lijnenspel en kies een positie waar dit het mooiste uitkomt op de foto.

62) Als een tak naar links uitsteekt zorg dan dat je meer ruimte overhoudt aan de linker kant om een rustig beeld te creëren. Kijk ook naar boven. Een foto maken van de gekleurde bomen tegen een blauwe lucht kan erg mooi zijn.

63) In een totaalbeeld van bijvoorbeeld een bomenlaan is de lucht vaak storend en een te groot contrast. Let hier op. Zorg in ieder geval dat je het beeld rustig houdt dat fijn is om naar te kijken. Laat te veel storende elementen achterwege. Let op mooie en simpele lijnen. Breng bijvoorbeeld eens alleen het samenspel van de stammen in beeld. Gebruik verschillende standpunten. Je kunt hier zelf mee experimenteren.

64) Neem een statief mee voor stabiliteit. En een plastic tas of vuilniszak voor als je op de grond wilt liggen. Dit is natuurlijk ook handig om je camera droog te houden tijdens een onverwachte regenbui.

65) Fotografeer het bos het liefst met (licht) bewolkt weer. Zo heb je geen last van harde contrasten. Ook in de ochtend of namiddag is het licht zacht en kun je mooiere foto’s maken.

66. Waarom je nooit te lang moet wachten in de herfst

Wacht niet te lang op het juiste moment. Anders kan het alweer voorbij zijn. De bladeren vallen sneller dan je verwacht. Ga er dus NU op uit.

Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Fotografie & Ontdek de Creatieve Lens

Gratis downloaden >> (klik op het geel)

In deze 10 onmisbare stappen naar betere fotografie
Duidelijke uitleg met inspirerende voorbeeldfoto’s
50+ pagina’s waardevolle tips
Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk

Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?

Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle Videocursussen met stap-voor-stap-uitleg, cursus Landschapsfotografie: Licht, Compositie & Controle, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.

Bekijk voor Macro ook deze artikelen:

Stel onderaan je vragen

Scroll naar beneden.

Ik reageer persoonlijk op jouw vraag (die met dit artikel te maken heeft) en ben 100% onafhankelijk. Er is geen belang bij wat jij koopt.
Geef even wat informatie: je camera en lenzen die je hebt, wat je wil fotograferen en in welke omstandigheden (ook binnen?) en wat je budget ongeveer is.

Ook interessant voor anderen? Delen mag!