Macrofotografie in de winter: 45 Tips op een rij
Ieder seizoen heeft zijn eigen charme. De winter kan guur en koud zijn. Hoewel de natuur in rust is, en bijna alles dood lijkt is er nog maar dan genoeg te zien en te beleven. Je zal je verbazen hoe veel onderwerpen je in de winter kunt fotograferen. Ook de kleinste onderwerpen voor macrofotografie. In dit blog vertel ik je graag meer.
Voor je verder leest raad ik je trouwens aan om Gratis het boek De 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie te downloaden >>(klik op de gele tekst).
Ontdek de 10 onmisbare stappen voor krachtige & creatieve fotografie, mijn allerbeste aankoopadvies over de Creatieve Lens (betaalbaar en 100% onafhankelijk), voorkom een miskoop door aankoopadviezen, 50+ inspirerende foto’s met uitleg erbij.
Goed om te weten en uniek, alle adviezen over camera’s & lenzen op dit blog zijn 100% onafhankelijk. Geen belangen bij je aankoop, geen links naar of banden met camerawinkels. Ook word ik op geen enkele wijze gesponsord door cameramerken.
Inhoud
Ice, ice baby
1) Als het goed vriest is er volop ijs te zien. IJs komt in vele vormen, soorten en formaten. Vele zijn erg fotogeniek, vooral van dichtbij. Genoeg om je op uit te leven met macrofotografie. Ik zal er hier een paar bespreken.
2) Als het een paar nachten goed gevroren heeft terwijl het relatief windstil is dan krijg je heel helder ijs op het water. Als het water zuurstofrijk is krijg je allerlei prachtige patronen van luchtbellen die gevangen worden in de laag met ijs. Deze luchtbellen zijn heel mooi voor abstracte ijsfoto’s.
3) Als stromend water bevriest krijg je prachtige structuren in het ijs. Let goed op waar het licht vandaan komt om de sfeer extra te benadrukken. Het gebeurt ook dat takjes of riet langs het water bedenkt worden met een laag ijs. Ook dit is erg mooi voor een macrofoto.
4) IJsbloemen zijn nog zo een wonderlijk fenomeen. Ze ontstaan vaak op ramen. In huis is de kans kleiner dat er ijs op de ramen blijft zitten, maar des te groter is de kans dat je op je autoruit de meest prachtige patronen kunt zien. Wacht dus even met de krabber en pak eerst de camera!
5) Om ijsbloemen goed uit te laten springen is het vooral kijken naar waar het licht vandaan komt. Een andere hoek kan het patroon namelijk veel beter benadrukken. Als er een beetje zon is kun je zelfs de regenboog terug zien in het ijs. Onderbelichting helpt om de patronen te benadrukken.
Foto: Ramona Falkenreck
6) Als het vochtig weer is en het vriest dan kunnen de kleine waterdruppeltjes bevriezen en zich gaan hechten aan blaadjes, planten en takken. Alles is bedekt met een witte laag en het lijkt wel of het over alles een laagje suiker gestrooid is. Dit noemen we rijp.
7) Als er een laagje rijp over het groen ligt lijkt het wel of je in een winterwonderland loopt. Vooral in de ochtend heb je de meeste kans op rijp omdat dan het dauw bevriest. Als de zon gaat schijnen kan het echter net zo hard weer ontdooien dus zorg dat je er op tijd bij bent.
8) Rijp legt een mooi laagje over de meest tere takjes en blaadjes. Deze kleine details zijn perfect voor macrofotografie. Je kunt iets meer afstand houden en de blaadjes, besjes enz voor een groot deel laten zien. Dit geeft een extra bijzondere tint en het geeft ook iets rustgevends aan je foto.
9) Je kunt ook kiezen om echt dichtbij te gaan. De rijp heeft zijn eigen structuur. Gebruik een klein diafragma om meer details scherp te krijgen. Het kan zijn dat je camera niet scherp kan stellen gebruik dan je handmatige focus. Let op de belichting dat de rijp niet te grijs of niet te overbelicht overkomt.
Bessen
10) Niet alles is grauw en kil in de winter. Als je rondkijkt is er nog genoeg kleur te zien. Er zijn namelijk best veel struiken, bomen en planten die in de winter vruchten dragen. Het gaat dan meestal om bessen die de hele winter blijven hangen. Vaak tot groot plezier van veel vogels.
11) Bessen geven iets kleurrijks aan je foto. Ze zijn goed van dichtbij te fotograferen. Zeker als er rijp op zit zijn de bessen prachtig gekleurde pareltjes bedekt met een laagje ijs. Ook druppels of ijs doet het goed. Soms kun je na een regenbui bessen fotograferen met een laagje ijs er omheen.
12) Een van de bekendste bessen dragende struiken in de winter is misschien wel hulst. Deze worden uiteraard, inclusief mooie rode besjes, vaak verwerkt in kerststukken. Daarnaast kun je onder andere denken aan vuurdoorn, lijsterbes, skimmia en Gelderse roos.
13) De callicarpa valt extra op in de winter met vrolijk gekleurde paarse besjes. Daarnaast kun je ook nog sierappeltjes vinden en er zijn verschillende stuiken die rozenbottels hebben. Deze blijven in de winter hun kleur behouden. Maar uitgebloed zijn de bottels ook erg geschikt voor macrofotografie.
14) Het is altijd een leuk plan om in de winter naar een park of plantentuin te gaan. Daar staan vaak allerlei verschillende inheemse en uitheemse struiken en bomen die nog bessen dragen. Het zal je verbazen hoe veel er nog te zien is.
15) Neem het liefst een statief mee. Zoek een mooi groepje bessen uit. Ga laat in de middag of in de ochtend voor mooi licht en een mooie sfeer. Let goed op de achtergrond. Misschien kun je iets op de achtergrond vinden dat mooi past bij de kleur van de bessen.
16) Met een groot diafragma krijg je een mooie zachte achtergrond. Je kunt zelfs experimenteren met een eigen achtergrond maken. Print bijvoorbeeld een gekleurde, zachte achtergrond uit op een vel karton en hou dat achter je onderwerp (zelf houd ik hier niet zo van). Je kunt zowel uitproberen met kleuren die aansluiten bij je onderwerp als hele contrasterende kleuren die de besjes er nog meer uit laten springen.
Zeepbellen:
17) Als het echt goed vriest is het een ontzettend leuke uitdaging om bevroren zeepbellen te maken en te fotograferen. Het is echter wel lastig, maar als het lukt is het resultaat sprookjesachtig. Een fragiele bubbel met prachtige ijsbloemen.
18) Om zeepbellen te fotograferen moet je vroeg opstaan. Het moet zeker -6 °C zijn om de bel snel genoeg te laten bevriezen. Zorg voor goed zeepsop en gebruik het liefst gekookt water dat nog een beetje warm is. Voeg, naast afwasmiddel, eventueel nog wat glycerine toe.
19) Gebruik een bellenblaas stokje of een rietje. Blaas de bel zo dicht mogelijk bij de grond en zoek een plekje dat windstil is. Maak een kleine bel, deze bevriest eerder. Als het koud genoeg is zal de bel al binnen tientallen seconden bevriezen.
20) Nu kun je aan de slag met je macrolens. Gebruik het liefst een statief omdat er waarschijnlijk nog niet veel licht is. Zoek een mooie hoek waar je wel wat (tegen)licht hebt en waar de ijsbloemen mooi uitkomen op de foto.
21) Het is even zoeken en je moet snel werken want de zeepbel kan snel knappen. Het is echt een kwestie van oefenen en uitproberen. Maar het resultaat kan echt prachtig zijn. Dus als de omstandigheden goed zijn is het zeker de moeite waard om uit te proberen.
Foto: Ramona Falkenreck
Winterbloeiers:
22) Eind januari beginnen de eerste bloempjes al tot bloei te komen. Bekendste is uiteraard het sneeuwklokje die niet voor niets zo heet. Je kunt ze, zoals de naam al zegt, ook gewoon in de sneeuw zien en fotograferen.
23) Sneeuwklokjes zijn fragiele witte bloempjes die als klokjes naar beneden hangen. Soms zie je een hele witte deken van sneeuwklokjes. Ze zijn uitermate geschikt om de echte winterse sfeer te fotograferen.
24) Vooral met dauwdruppeltjes, sneeuw of rijp zijn ze een heerlijk onderwerp voor winterse macro foto’s. Ik heb er zelfs een heel blog aan gewijd. Wil je nog veel meer tips en trucs lezen over sneeuwklokjes neem dan een kijkje bij mijn blog sneeuwklokjes fotograferen
25) Andere winterbloeiers die je al vroeg kunt zien en fotograferen zijn onder andere: de kerstroos. De kerstroos wordt ook wel eens nieskruid genoemd. Ze bloeien helaas nog niet met de kerst, maar deze prachtige witte bloemen met geel hart zijn al vanaf februari te zien.
26) De winterakoniet. Ze zijn familie van de boterbloem en steken als fleurige geel met oranje kopjes boven de grond in het winterse landschap. Ze zijn belangrijk voor de eerste bijen en hommels omdat ze als een van de weinige planten al zo vroeg nectar geven.
27) De wilg. Al vanaf half februari kun je wilgenkatjes zien. Ze staan dan in bloei. Het is niet een enkel bloempje, maar eigenlijk een paar honderd bij elkaar. Ze zijn een voedselbron voor de eerste insecten. Maar met hun pluizige uiterlijk zijn ze ook erg fotogeniek, zeker van heel dichtbij.
De schoonheid van dood
28) Het lijkt er op dat alles dood is en dat er geen spannende onderwerpen te vinden zijn in de winter. De “dood” kan echter ook prachtig zijn. Vooral met macrofotografie kun je vergankelijkheid mooi van dichtbij laten zien.
29) Zo zijn er vruchten en planten die de meest prachtige fragiele vormen hebben als ze uitgebloeid zijn. Denk bijvoorbeeld aan de klis, berenklauw en de zaaddozen van de klaproos. Vooral als er ook nog eens rijp op ligt is het een prachtig gezicht.
30) Bloemen zoals hortensia zijn uitgebloeid, maar wat er achter blijft zijn bloemen waarbij je de mooie nerven in detail kunt zien. Om foto’s van uitgebloeide planten net wat meer sfeer en/of drama te geven is het mooi om tegenlicht te gebruiken. Het beste is in de late middag of ochtend.
Foto: Monica Tielens
Mos:
31) Deze piepkleine sporenplantjes blijven in de winter groen. Mos kun je overal vinden en er zijn ongeveer 650 soorten in Nederland. Het is bijna niet te doen om de soorten te onderscheiden. Maar omdat ze zo talrijk en klein zijn, zijn ze een leuk onderwerp voor macrofotografie.
32) Er zijn zelfs mossen die juist in de winter tot bloei komen. Vooral op zandbodems en in heidegebieden kun je bloeiende mosjes vinden. Onder andere het ruig haarmos bloeit volop en kleurt de zandbodem prachtig rood.
33) De piepkleine mosjes zijn een prima onderwerp voor macrofotografie. Uiteraard “kruip” je zo dicht mogelijk naar de mosjes toe om alle details te laten zien. Let wel op dat je niks anders beschadigt als je op de grond ligt.
34) Je hoeft niet ver te gaan voor bloeiend mos. Ook in het bos, stadspark en zelfs je tuin kun je allerlei soorten mossen vinden. Veel soorten vormen juist nu in de winter hun sporenkapsels. Dit lijken net kleine doosjes die boven het mos uit steken.
35) Zorg voor een rustige achtergrond en waak er voor dat de foto niet te rommelig wordt als er té veel mosjes op staan. Let ook goed op bij stenen muurtjes want daar groeit mos graag op. Als je geluk hebt kun je dan zelfs op ooghoogte fotograferen.
36) Als je mos in de ochtend of na een regenbui fotografeert heb je ook nog eens sprankelende druppeltjes die de foto echt iets extra’s geven. En als het gaat vriezen…. Dan heb je prachtige rijp die aan de piepkleine plantjes blijft hangen. Nog een reden om in de winter op zoek te gaan naar mos.
37) Naast “gewoon” mos zijn er ook nog vele soorten korstmos te vinden. Ook deze geven een kleurrijk beeld in het gure landschap. Korstmossen blijven groen en zijn er zelfs in veel meer kleuren. Denk aan grijs, geel en oranje. Zo zorgen meteen voor wat vrolijkheid in je foto.
38) Korstmossen vind je op stilstaande objecten zoals boomstammen, takken, muren en stoeptegels. Van een afstandje lijkt het niet bijzonder, maar van dichtbij zijn het net kleine kunstwerkjes. Sommige hebben zelfs kleine blaadjes in de vorm van bekertjes.
39) Kortom zoek mosjes en ga aan de slag om ze van dichtbij te fotograferen. Je kunt je op macrogebied helemaal uitleven met deze miniplantjes. En je zal de kijker verbazen hoe bijzonder mooi deze plantjes zijn waar ze anders zo voorbij lopen.
Macrofotografie in huis
40) Mocht het toch echt te guur weer zijn of heb je écht geen zin om naar buiten te gaan dan zijn er gelukkig nog genoeg alternatieven in de winter. Je kunt binnen in huis namelijk ook prima macrofoto’s maken.
41) Het zijn natuurlijk de maanden van de sfeer. Wat dacht je van alle prachtige en sfeervolle kerstdecoraties. Kerststukken zijn een stukje natuur die je binnen haalt rond de feestdagen. Dat geeft je ook volop de kans om besjes, mos en kersttakken te fotograferen.
Foto: cursist Olga Schraven
42) Er zijn natuurlijk ook tal van andere kerstdecoraties. Denk aan kerstballen, de kerstboom en het heerlijke eten dat je serveert. Zoek voor leuke details. Voordeel met macrofotografie is dat je vooral op de details richt waardoor je veel storende elementen kunt vermijden in je foto.
43) De belichting kan nogal een uitdaging zijn omdat je wel de sfeer wilt behouden. Zorg voor een statief of steun. Steun op tafel of gebruik een statief. Zet je ISO waarde hoger. Flitsen is meestal niet mooi en haalt veel van de sfeer weg. Dat is jammer. Je kunt bijvoorbeeld wél gebruik maken van extra kerstlichtjes of kaarslicht.
44) Als je kerstlichtjes op de achtergrond laat zien en fotografeert met een groot diafragma (klein F-getal) dan veranderen de kerstlichtjes in sfeervolle bollen licht op de achtergrond. Dit noemen we bokeh. Ook bij macrofotografie kan de achtergrond een belangrijke rol spelen. Voor meer tips rond de feestdagen, zie mijn Kerstblog met tips om sfeer te fotograferen
Ontvang nu gratis het boek de 10 Bouwstenen van Betere Natuurfotografie & Ontdek de Creatieve Lens
Gratis Natuurfotografie Boek downloaden >> (klik op het geel)
- In deze 10 onmisbare stappen naar krachtige en creatieve natuurfotografie
- Duidelijke uitleg met 50+ inspirerende voorbeeldfoto’s met uitleg
- 50 pagina’s waardevolle tips
- Incl. E-book “Ontdek de Creatieve Lens”, nr. 1 aanrader (betaalbaar & geen verkoop van apparatuur)
- Sfeervolle voorbeeldfoto’s van cursisten, met deze lens gemaakt
- Ontvang gratis persoonlijk aankoopadvies op maat: 100% onafhankelijk
Wil jij je echt goed en snel ontwikkelen?
Volg mijn VIP Begeleidingsprogramma >>. Toegang tot alle 300+ Videolessen, stap-voor-stap uitleg, unieke Real-time Praktijkvideo’s (100% meekijken met mijn camera), Maandelijkse Inspiratie-opdracht, Maandelijkse Fotofeedback Video’s, deel foto’s met elkaar in de dagelijks actieve Kijk & Zie Community. Nu met extra Videocursussen.